Europa warmt sneller op dan elk ander continent, en dat was in 2024 goed te merken. Het jaar ging de boeken in als het warmste ooit gemeten, met grote verschillen in temperatuur, neerslag en zonneschijn. De nieuwste cijfers van Copernicus en de WMO schetsen een duidelijk beeld van een veranderend Europees klimaat.
Temperatuur: recordwarmte in bijna heel Europa
2024 was het warmste jaar ooit gemeten in Europa. Bijna de helft van het continent kende recordhoge jaartemperaturen, met uitschieters van 2 tot 3 graden boven normaal in het oosten en zuidoosten. Slechts vier dagen waren kouder dan gemiddeld; bijna de helft van het jaar was juist veel warmer dan gebruikelijk. Opvallend was ook het sterke oost-westcontrast: terwijl het oosten zuchtte onder aanhoudende warmte, bleef het in delen van West-Europa iets gematigder. Het aantal vorstdagen daalde verder. Slechts 13% van Europa kende in 2024 meer dan een week aan vorst, een historisch dieptepunt. Ook hittestress nam toe, vooral door het toegenomen aantal tropennachten. Een plaatje dat past in een langjarige trend waarin de kou terrein verliest en de warmte steeds vaker toe slaat.
In vrijwel heel Europa lagen de temperaturen in 2024 hoger dan gemiddeld.
Neerslag: Kletsnat in het westen en kurkdroog in het oosten
In 2024 was er een duidelijke west-oost contrast in de neerslagpatronen over Europa. In West-Europa, waaronder Nederland, België, Noord-Frankrijk en delen van Noord-Italië, was het een van de natste jaren sinds 1950, met 30-40 meer natte dagen dan gemiddeld, wat leidde tot wateroverlast in sommige regio's. Dit maakte het voor deze landen een van de tien natste jaren sinds 1950. Sommige gebieden in een strook van Spanje en Italië tot Noord-Scandinavië ervoeren hun natste jaar sinds 1979. In de oostelijke delen van Europa, met name in Oekraïne en delen van Zuidwest-Rusland, was het echter veel droger dan gemiddeld, waarbij sommige regio’s hun droogste jaar sinds 1979 hadden. Gedurende het jaar werden de natste maanden vooral waargenomen in de winter en het voorjaar, terwijl de zomer het droogst was in Zuidoost-Europa. In het najaar kwam het weer tot uiting door extreme regenval, zoals de zware overstromingen in Spanje door Storm Boris.
West-Europa was in 2024 een stuk natter dan gebruikelijk, terwijl Oost-Europa droger was dan gemiddeld.
Zonuren: Zonnig oosten, vrij grijs westen
In lijn met de neerslag was er in 2024 een duidelijk verschil tussen Oost- en West-Europa als het gaat om zonneschijn. De zonneschijnduur heeft een grote impact op zowel zonne-energieproductie als toerisme. In Oost-Europa, vooral op de Balkan, was er veel meer zon dan gemiddeld, met sommige gebieden die tot 350 uur meer zon zagen. Dit was vooral het geval in mei. In West-Europa, zoals in Frankrijk en delen van Nederland, was er juist minder zon, met tot wel 350 uur minder zonneschijn dan normaal. Het voorjaar had Europees gezien juist de grootste afwijkingen ten opzichte van de norm.
Ook in het aantal zonuren was er een groot contrast tussen West- en Oost-Europa.
Voor meer informatie over bosbranden, gletsjers en hernieuwbare energie in Europa in 2024 lees dit artikel van RTL-Nieuws.
