Vandaag, 17 juni is het Werelddag ter bestrijding van droogte en woestijnvorming. Deze dag is door de Verenigde Naties in het leven geroepen om bewustzijn te creëren over de wereldwijde problemen van woestijnvorming en droogte. Tegen 2030 lopen namelijk 700 miljoen mensen het risico ontheemd te raken door droogte.
Droogte en de effecten
Droogte is een langdurige droge periode in de natuurlijke klimaatcyclus die overal ter wereld kan voorkomen. Het behoort tot de meest gevreesde natuurverschijnselen ter wereld; het verwoest landbouwgrond, vernietigt levensonderhoud en veroorzaakt onbeschrijflijk lijden. Het ontstaat wanneer een gebied te maken krijgt met een tekort aan watervoorziening door gebrek aan regenval of oppervlakte- en grondwater en kan weken, maanden of zelfs jaren aanhouden.
Jaarlijks worden wereldwijd naar schatting 55 miljoen mensen getroffen door droogte, en het vormt de ernstigste bedreiging voor vee en gewassen in bijna elk deel van de wereld. Droogte bedreigt het levensonderhoud van mensen, verhoogt het risico op ziekte en sterfte, en stimuleert massamigratie. Waterschaarste treft 40% van de wereldbevolking, en maar liefst 700 miljoen mensen lopen het risico om als gevolg van droogte te worden ontheemd tegen 2030.
Wanneer droogte leidt tot watertekorten en voedseltekorten, kan dit veel impact hebben op de gezondheid van de getroffen bevolking, wat kan leiden tot ziekte en sterfgevallen. In de afgelopen jaren is de meeste sterfte door droogte opgetreden in landen die ook politieke en burgerconflicten doormaken.
Droogte kan acute en chronische gezondheidseffecten hebben:
- Ondervoeding als gevolg van verminderde beschikbaarheid van voedsel.
- Verhoogd risico op besmettelijke ziekten door acute ondervoeding, onvoldoende of onveilig water voor consumptie en sanitaire voorzieningen, en toegenomen bevolkingsdichtheid onder ontheemde bevolking.
- Psycho-sociale stress en psychische stoornissen.
- Algemene toename van bevolkingsverplaatsing.
- Verstoring van lokale gezondheidsdiensten door gebrek aan watervoorziening en/of gedwongen vertrek van gezondheidswerkers uit lokale gebieden
Mogelijke gevolgen van droogte.
Zestig procent van alle sterfgevallen als gevolg van extreme weersomstandigheden wordt veroorzaakt door droogte, hoewel het slechts 15 procent van natuurrampen vertegenwoordigt. Tussen 1998 en 2017 veroorzaakte droogte wereldwijd een economisch verlies van 116 miljard Euro.
Voorbereiden
Ondanks het feit dat 70 landen in de wereld regelmatig door droogte worden getroffen, hadden in 2013 slechts drie landen uitgebreide actieplannen.
Het veerkrachtig maken van iedereen tegen droogte is een kernopdracht van het UNFCC (United Nations Framework Convention on Climate Change), het Raamverdrag van de Verenigde Naties inzake Klimaatverandering. Dankzij hun inspanningen is het aantal landen met voorbereide droogteactieplannen gestegen tot 60, terwijl nog eens zes landen bezig zijn met het ontwikkelen van dergelijke plannen.
In 2018 is het Drought Initiative opgericht om deze uitdaging aan te pakken. Het initiatief is gebaseerd op de uitgangspunt dat de impact van een droogte niet alleen wordt bepaald door de ernst ervan, maar ook door het vermogen van gemeenschappen en landen om zich erop voor te bereiden.
Het Drought Initiative richt zich op:
- Het opzetten van systemen voor droogteparaatheid, met name nationale droogteplannen.
- Samenwerking op regionaal niveau om de kwetsbaarheid en risico’s van droogte te verminderen.
- Het bieden van een gereedschapskist waarmee belanghebbenden de veerkracht tegen droogte van zowel mensen als ecosystemen kunnen versterken.
Tot 2030 zal de UNCCD zich richten op het verbeteren van de veerkracht van kwetsbare bevolkingsgroepen en ecosystemen door sociaal kwetsbare en armoedige gemeenschappen te helpen herstellen van natuurrampen en door de mens veroorzaakte rampen.
Foto ter illustratie via Pexels: Kaleebooo.
Een centraal onderdeel van het Drought Initiative is de Drought Toolbox, die landen kunnen gebruiken om hun nationale droogteplannen te ontwikkelen en te versterken. De Toolbox, ontwikkeld door de UNCCD in samenwerking met partners zoals de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties, het Global Water Partnership en de Wereld Meteorologische Organisatie, bevat technische en beleidsopties.
De tools kunnen worden gebruikt om de kwetsbaarheid en risico’s van droogte te beoordelen en haalbare maatregelen voor droogtebestrijding te prioriteren. Het bevat casestudy’s en andere hulpmiddelen, zoals 14 gevalideerde nationale droogteplannen, die belanghebbenden kunnen gebruiken om hun eigen nationale droogteplannen te ontwerpen en uit te voeren.
Een ander belangrijk onderdeel van het Drought Initiative zijn de regionale strategische kaders die de UNCCD helpt op te zetten. Deze kaders zullen lange termijn doelstellingen begeleiden bij het ontwikkelen van technische en institutionele capaciteit voor droogtebeheer, inclusief gegevensuitwisseling, vroegtijdige waarschuwing, monitoring, kwetsbaar.
Naast het voorbereiden op extreme droogte moeten de wereld de opwarming van de aarde tegen proberen te gaan, maar dat is een behoorlijk open deur om in te trappen.
Bronnen:
- “The Drought Initiative” van de Verenigde Naties.
- World Health Organization
