Het weekend verloopt bewolkt, soms nevelig met af en toe zelfs wat motregen. Tóch zit er een flinke verandering aan te komen, zowel in de temperatuur als in het weerbeeld zelf. Dinsdag en woensdag lijken vrij koud te verlopen, maar het meest interessante is wat er daarna gaat gebeuren… Komt de temperatuur in de dubbele cijfers uit, of kunnen we ons opmaken voor kou met zelfs lokaal sneeuw? Het is allemaal nog mogelijk!
Grijs, grijs en nóg eens grijs vandaag. In de loop van volgende week lijkt hier wel verandering in te komen. Tegelijkertijd doet de temperatuur echter een flinke stap terug.
Op dit moment: een ‘Omega-blokkade’
De afgelopen dagen is het bijzonder rustig weer en ook dit weekend is dat het geval. Dit hebben we te danken aan een omvangrijk hogedrukgebied boven onze omgeving dat van geen wijken lijkt te weten. Op de weerkaart herkennen we het als een zogenaamde ‘Omega-blokkade’.
Voor de vorming van een Omega-blokkade moeten we even kijken naar de algemene windpatronen op het noordelijk halfrond. Het begint bij de straalstroom. Dit kan worden gezien als een zeer sterke wind, die waait op een hoogte van ongeveer 10 kilometer. De stroming is van west naar oost en kronkelt als een rivier door de atmosfeer. Deze straalstroom ontstaat door het grote temperatuurverschil tussen de polen en de evenaar. In Europa hebben we te maken met de zogenaamde polaire straalstroom. De plaats en richting van de straalstroom is allesbepalend voor het weer in onze omgeving. Het is deze enorme wind op hoogte die de depressies met bijbehorende regengebieden aanvoert. Tijdens de herfst- en wintermaanden zien we vaak een krachtige straalstroom met als gevolg vaak een stevige stroming uit het westen voor onze omgeving.
De straalstroom ontstaat als gevolg van de grote temperatuurverschillen tussen de polen en de evenaar. Het vormt eigenlijk de grens tussen deze luchtsoorten.
De straalstroom waait niet altijd in een strakke rechte lijn. Regelmatig zwabbert de straalstroom en zo kunnen er uiteindelijke grote golven in ontstaan. Op dit moment zien we dat in onze omgeving dan ook terug. Een omvangrijk hogedrukgebied heeft zich de afgelopen dagen weten te vormen boven het westen en noordwesten van Europa en dit zorgt ervoor dat de vaak krachtige stroming uit het westen wordt geblokkeerd. Op de kaart lijkt het hogedrukgebied dan een vorm aan te nemen die sterk lijkt op de Griekse letter Omega. Dit is dan ook de reden dan zo’n blokkade een Omega-blokkade wordt genoemd.
Het hogedrukgebied vormt een blokkade voor de naderende depressies uit het westen. Ze buigen dan af of blijven nog even rondtollen en lossen dan op. Op deze afbeelding zie je de vorm van de Griekse letter Omega al terug.
Kouder weer is onderweg!
De exacte positie van deze blokkade (het krachtige hogedrukgebied) is állesbepalend voor ons weerbeeld en de temperatuur. De afgelopen dagen lagen we min of meer recht onder het hogedrukgebied met als gevolg rustig weer, vaak veel bewolking en weinig wind. De temperaturen lagen daarbij ook nog relatief hoog met zelfs even kwikstanden van in de dubbele cijfers! Echter, dit gaat veranderen!
De afgelopen dagen, maar ook op de weerkaart van vandaag 12:00, zien we het omvangrijke blokkerende hogedrukgebied boven onze omgeving goed terug. Storingen blijven op afstand en dit levert bij ons rustig weer op met veel bewolking en weinig wind.
De komende dagen gaat dit hogedrukgebied wat aan de wandel richting het noordwesten en breidt zich ook verder uit in die richting. Het gevolg is dat, na een vrij zonnige maandag, de temperaturen zullen gaan dalen. Relatief koele (en drogere) lucht uit het noorden weet ons land nét te bereiken en zorgt naar verwachting voor meer ruimte voor de zon én lagere temperaturen. Zowel in de nacht naar dinsdag als in de nacht naar woensdag kan het op uitgebreide schaal tot lichte (en mogelijk lokaal zelfs matige) vorst komen. In combinatie met weinig wind kan er echter opnieuw (dichte) mist ontstaan. Overdag loopt het kwik op naar waarden van iets boven het vriespunt, maar op plekken waar de mist ook overdag nog hardnekkig is, kan het kwik blijven steken op waarden van rond of zelfs iets ónder het vriespunt. Brrrr…
Vanaf donderdag: een ware strijd tussen de luchtsoorten?
Vanaf donderdag, in aanloop naar de kerstdagen, wordt het interessant… Storingen met daarachter zachte lucht komen vanuit het westen dichterbij. Tegelijkertijd is het hogedrukgebied boven Groenland en IJsland tegengas aan het geven en probeert juist de koude lucht zuidwaarts te ‘drukken’. De scherpe grens tussen deze luchtsoorten lijkt vlakbij of mogelijk zelfs recht boven ons land uit te gaan komen in de aanloop naar de kerstdagen en tijdens de kerstdagen zelf. Op dit moment is het uiterst onzeker welke kant het muntje op gaat vallen. Gisteren leek het er nog op dat de zachte oplossingen in de meerderheid waren, maar vanochtend kantelde dat beeld een beetje met weer wat meer leden richting de koude kant.
Een feit is dat het uiterst spannend wordt wat er gaat gebeuren vanaf donderdag. In het koudste scenario vriest het in de nachten en komt het kwik overdag ook met moeite boven het vriespunt uit. In het warmste scenario loopt het kwik echter op richting de dubbele cijfers. Bovendien is er op deze grens van luchtsoorten ook kans op neerslag. In de warme sector is dit regen, maar in de koude sector zou dat zomaar winterse neerslag als (natte) sneeuw of ijzel in de overgangszone kunnen zijn. Hoe verder naar het noorden, hoe groter de kans op winters weer natuurlijk is. Wanneer deze strijd zich boven ons land afspeelt, kan dat mogelijk zeer grote verschillen opleveren in zowel temperatuur als weerbeeld binnen ons kleine landje. Temperaturen in de dubbele cijfers, of vorst met zelf winterse neerslag en een witte wereld in aanloop naar en tijdens de kerstdagen zelf: we kunnen het op dit moment nog niet uitsluiten.
Ook in onze pluim is de onzekerheid goed terug te zien. Het is een zeer interessante situatie om op te volgen, waar de komende dagen ongetwijfeld meer duidelijkheid over zal komen. De details van het weer zijn natuurlijk altijd terug te vinden in ons weerbericht!
De pluim met de verwachte temperatuur voor de Bilt is duidelijk: na een koude dinsdag en woensdag met in de nacht en ochtend vorst, neemt vanaf donderdag de onzekerheid flink toe. Een verschuiving van enkele tientallen kilometers van de scherpe grens tussen zacht weer en winterkou kan al enorme verschillen opleveren. Op deze termijn zijn zulke verschuivingen nog zeker mogelijk, dus we zullen écht nog even geduld moeten hebben hoe het uit gaat pakken.
