Actueel

Een nacht strooien

In de nacht van woensdag naar donderdag trok een gebied met neerslag van noordwest naar zuidoost over het land. Vooral in het midden en zuidoosten van het land gaf dit ook ijzel. De strooidiensten konden aan de bak en toevallig had ikzelf de gladheidsdienst bij Rijkswaterstaat. In deze blog neem ik jullie mee in hoe die avond en nacht eruit zag.

gladheidblog.jpg

De stooidiensten van Rijkswaterstaat op pad. Archieffoto van het ANP / Hollandse Hoogte / Casper Huurdeman

Onverwachte wending

We gaan terug naar de woensdagmiddag, 25 januari. Ik heb er net een werkdag opzitten voor Rijkswaterstaat als ik thuis nog eens mijn laptop openklap. Het viel me eerder die dag op dat de temperatuur in de loop van de dag alleen meer verder is gaan dalen. In de Bilt vroor het inmiddels een graadje, dat terwijl een maximum van 3 a 4 graden in de plus was verwacht. Dit was het gevolg van het uitblijven van opklaringen en lucht aanvoer vanuit het koudere oosten. Ik wilde toch even zien wat dat deed met de wegdektemperaturen. De verwachting voor het midden van het land was al een paar dagen regen in de komende nacht, maar wellicht loert er dan toch een verassing als het nu al een stuk kouder is. En inderdaad, ook de wegdektemperaturen zaten in de dalende trend. Maar zal het dan alsnog koud genoeg worden dat er regen kan gaan opvriezen op het wegdek?

Veel tijd om daarover na te denken heb ik niet, want op dat moment gaat mijn telefoon. Het KNMI. De dienstdoende meteoroloog vertelde me dat de kansen op ijzel flink waren toegenomen. Vooral in het zuidoostelijk deel van midden Nederland was deze gestegen naar 40%. De regen zal waarschijnlijk onderkoelt vallen, wat de al lage wegdektemperaturen nog verder zal laten dalen. Ook was de lucht droog, waardoor er door verdamping nog meer afkoeling plaats zou vinden. Het neerslaggebied was ook 1 - 2 uur vertraagd en zodoende kon het voor de neerslag uit ook nog wat langer afkoelen. Code geel zou worden uitgebreid met naast Limburg ook de provincies Gelderland, Brabant en Overijssel. Ik besefte dat het voetballen voor mij die avond niet door kon gaan en dat het weleens een lange nacht zou kunnen worden. Een onverwachte wending, daar waar ik rekening had gehouden met 'warm water' regen.

De zoutloods en de strooiers staan in de winter altijd paraat op de steunpunten

De zoutloods en de strooiers staan in de winter altijd paraat op de steunpunten

Monitoren en besluiten

Direct informeer ik de verkeerscentrale zodat ook zij op de hoogte zijn, het kan weleens een drukke avond en nacht worden op de weg door veel incidenten. Ik stuur de aannemer die de strooiwagens belaad en de routes rijdt vast een sms'je. 'Hey Roel, we gaan vanavond en vannacht in actie komen, de kans op ijzel neemt flink toe'. Ik klap mijn laptop weer dicht en pak even mijn rust. Even goed eten en een lekkere douche pakken, en daarmee opladen voor de inspanning die komen gaat. Rond 20 uur in de avond klap ik weer mijn laptop open aan de keukentafel. Mijn werkplek voor de komende uren. Ik zie dat de wegdektemperaturen inmiddels nog verder zijn gedaald, plaatselijk al iets onder nul. De trend is ook nog steeds dalende. Ook vriest het nog steeds een graad in bijna het hele gebied. De regenband is inmiddels zichtbaar geworden op de buienradar. Ik blijf de situatie nauw monitoren en moet besluiten hoe laat ik in actie wil komen en met welke strooiactie. Je wil niet te vroeg gaan strooien, dan kan het zout al deels weggereden worden, maar je wil ook zeker niet te laat zijn. 

Een beeld van de wegdektemperaturen woensdagavond om 20:30 uur. Lokaal al onder het vriespunt. Bron GMS KNMI

Een beeld van de wegdektemperaturen woensdagavond om 20:30 uur. Lokaal al onder het vriespunt. Bron GMS KNMI

Curatief strooien

We kennen twee typen strooiacties. Preventief en curatief Bij een preventieve strooironde wordt het gebied één keer gestrooid en dan worden alle materialen schoongemaakt en gaat de aannemer weer naar huis. Bij een curatieve actie blijft de aannemer non stop de ronde rijden en kunnen we eventueel ook nog de sneeuwschuivers op de wagens laten zetten.

Ik twijfel even, er ligt nog wel wat zout op de weg. Zou één ronde (dus preventief) extra genoeg zijn? Wel als het mee gaat vallen, maar dat is te weinig als het heftiger gaat ijzelen dan verwacht. Ik besluit het KNMI te bellen voor hun laatste inzichten. Die zijn niet veranderd, maar ook het KNMI heeft geen glazen bol en kan niet inschatten of het mee gaat vallen of toch even goed gaat ijzelen. De waarnemingen om 20:30 zijn motregen, die niet zichtbaar is op de radar. 'Deze vriest niet aan op de weg, het zou moeten gebeuren op de actievere neerslagband' aldus het KNMI. Inmiddels zie ik meldingen binnenkomen uit Groningen en Drenthe van motregen die opvriest op voorwerpen en auto's. Dit geeft wel aan dat het weleens link kan gaan worden. Ik besluit na overleg met een collega om curatief te gaan strooien om 22:00

IJzel door aanvriezende motregen in Delfzijl in de avond

IJzel door aanvriezende motregen in Delfzijl in de avond

Ik bel de aannemer om 22:00, ik geef ze de opdracht om curatief te gaan strooien met 20 gram zout per vierkante meter. Dat is iets meer dan normale 14 gram. Met ijzel wil je een goede start hebben en de wegen dik in het zout. De actievere regen komt rond middernacht aan in Utrecht dus we zijn dan mooi op tijd. Ik geef de aannemer mee dat ze de ronde maar één keer hoeven te rijden en dat ik ze daarna stand-by wil houden op het steunpunt. We wachten de regen af en bekijken dan wat de situatie is op de weg en of er nog meer nodig is. In de tussentijd blijf ik de situatie monitoren. Ik informeer meerdere partijen dat we gaan strooien en dan is het afwachten en blijven monitoren. Ik zie de temperaturen van het wegdek nog steeds dalen, op veel plaatsen is deze nu rond het vriespunt of er nipt onder. De zoutwaarden zie ik mooi oplopen op de plaatsen waar de strooiwagens net zijn geweest. Ik ben tevreden. Rond middernacht belt de aannemer, ze zijn klaar en zitten aan de koffie op het steunpunt en wachten op verdere instructies.

Toch nog een ongeval

Het lijkt gelukkig mee te vallen in mijn strooigebied. Ik krijg geen meldingen van linke situaties of ongevallen. Het zout doet goed zijn werk. Ook een belletje naar de verkeerscentrale en naar een weginspecteur op de weg bevestigd dat beeld. 'Ik kan gewoon met 70 km/u door de bocht, niks aan de hand!'  Dat het anders kan blijkt als ik naar de meldingen kijk vanuit Gelderland. Veel ongelukken op de A1 in de buurt van Apeldoorn en Deventer. Dat onderstreept waar weer eens hoe verraderlijk en lokaal ijzel kan zijn. En dat het paraat staan van de mannen die strooien gaan overbodige luxe is. Ik zie op de metingen dat de luchttemperatuur langzaam begint op te lopen. De wegdektemperaturen zijn nog steeds laag, maar de daling is gestopt. Op de meeste plaatsen ligt ook nog voldoende zout. Ik besluit iets voor 2 uur in de nacht om af te schalen. De meeste strooiers mogen schoonmaken en lekker naar bed. Een paar strooiwagens hou ik nog achter de hand en die laat ik nog een rondje rijden op de plaatsen waar ik zie dat de zoutwaarden door de regen iets zijn verlaagd. Om 03:00 besluit ik dat ook die mannen kunnen inpakken. Er komen geen meldingen van problemen, er ligt voldoende zout, en ondanks dat het wegdek nog rond nul graden ligt, voorzie ik met dat zout wat er nog ligt, geen problemen. Vanuit het noordwesten zie ik de zachtere lucht naderen. Ik bedank de aannemer voor de nacht en wens hem een goede nachtrust, wat daar van over is althans.

Iets voor vieren stap ik dan ook eindelijk mijn bed in, dan gaat plots mijn telefoon. De verkeerscentrale: 'Een ongeval op de A2 bij knooppunt Oudenrijn, het is daar een ijsbaan!' Ik bekijk direct de metingen, de wegdek temperatuur is plots nog wat gedaald. Zout ligt er nog voldoende, maar een garantie is dat natuurlijk nooit. Ik bel de aannemer hoorbaar wakker, 'sorry Roel we moeten nog een keer, ik wil alle knooppunten nog een keer strooien' Ik zet de actie uit en stap vervolgens om 04:30 alsnog mijn bed in. Dat was een lange 'werkdag' Gelukkig bleef het hierna rustig en veilig op de weg. 

Gladheid komende nacht

De komende nacht klaart het breed op en staat er weinig wind. Het gaat licht vriezen. Ook vannacht is er kans op gladheid. Mogelijke nog natte weggedeelten kunnen bevriezen. Ook kan er door condensatie gladheid ontstaan. Wees vanavond en vannacht alert hierop!

Lichte vorst komende nacht waardoor het mogelijk weer glad kan worden

Lichte vorst komende nacht waardoor het mogelijk weer glad kan worden


27-01-2023 om 13:00 door Sebastiaan Aarts

Een moment geduld aub...
Een moment geduld aub...