Het weer doet vandaag meer denken aan de herfst dan aan de zomer, met op veel plekken en flinke plens regenwater. In de loop van volgende week keert het zomerse weerbeeld echter weer terug: droog, zonnig en oplopende temperaturen. De droogte, die nooit echt is weggeweest, zal dan verder toenemen.
Wisselvallig intermezzo
Na de extreme hitte van afgelopen dinsdag en woensdag, waarbij het in Maastricht maar liefst 39 graden werd, beleven we momenteel een wisselvallige en relatief frisse periode in Nederland. Lagedrukgebieden hebben het heft in handen genomen in onze omgeving. Vandaag merken we dat doordat er een regenzone over het land trekt, gevolgd door pittige buien, waarbij op sommige plekken in totaal wel 20-50 mm kan vallen. Lokaal is zelfs nog meer mogelijk. Wateroverlast is dan ook niet uitgesloten op een enkele plek. De verschillen zijn wel groot, want op andere plekken valt het met de neerslaghoeveelheden wel mee. Ook maandag en dinsdag vallen er nog wat buien in Nederland. De droogte in ons land wordt al met al wel wat verlicht.
Vandaag vallen er buien in ons land, die de droogte een beetje verlichten. (foto: Theo van Dalen)
Na regen komt zonneschijn
De wisselvalligheid houdt niet lang aan, want vanaf woensdag neemt de invloed van hogedrukgebieden weer toe en keert het droge weertype terug. Donderdag of vrijdag kunnen voor het eerst weer zomerse temperaturen worden bereikt en in het weekend zou het in het zuiden zelfs 30 graden kunnen worden. In combinatie met vrij veel zonneschijn en relatief droge lucht (door een aanvoer vanaf het continent), zal de verdamping van het aanwezige vocht dan snel gaan. Omdat er tot en met het weekend geen of nauwelijks regen wordt verwacht loopt het neerslagtekort daarmee ook weer op, met een paar millimeters per dag. Ook na het weekend lijken we een overwegend droog weertype te behouden door hogedrukinvloeden.
Droogtesituatie
We hebben al veel gehoord over de droogte dit jaar. Sinds februari is er over het algemeen dan ook een stuk minder neerslag gevallen dan gebruikelijk in Nederland. Sindsdien is alleen april in het oosten wat natter verlopen dan normaal, en in juni viel in het noorden een iets bovennormale hoeveelheid. Februari, maart en mei verliepen in het hele land ruimschoots te droog. Doordat we ook nog eens een zeer zonnig jaar beleven, is het neerslagtekort sinds 1 april tot grote hoogte gestegen. Het tekort ligt sindsdien al constant rond of boven de 5% droogste jaren (de groene lijn in de grafiek hieronder), momenteel zitten we daar ook nog boven. Dat geeft wel aan dat we een bijzonder droog jaar meemaken.
Wel zien we aan de stippellijn (verwacht neerslagtekort voor de komende 15 dagen) dat de regen van vandaag het neerslagtekort iets laat afnemen. Echter zien we de stippellijn in de 2 weken daarna weer gestaag stijgen, door het eerder genoemde droge en warme weer dat in de verwachting staat. Waarschijnlijk zal het neerslagtekort dan niet ver achter het zeer droge jaar 2018 blijven.
Het neerslagtekort in Nederland sinds 1 april, berekend door het KNMI. Het tekort zit veelal rond de 5% droogste jaren.
Er zijn wel regionale verschillen in het neerslagtekort binnen Nederland. Zo is het huidige neerslagtekort in Zeeland ongeveer 250 mm, terwijl het in het noordoosten lokaal maar iets boven de 100 mm bedraagt. Dit komt onder andere door de junimaand, die in het noordoosten te iets te nat verliep maar in het zuidwesten juist ruimschoots te droog.
Het neerslagtekort is het hoogst in Zeeland en het laagst in Groningen momenteel.
Gevolgen en maatregelen
Vanwege de droogte zijn al verschillende maatregelen getroffen. Zo wordt het waterpeil van het IJsselmeer en Markermeer op een verhoogd niveau gehouden, om voor een extra voorraad zoetwater te zorgen. Verder gelden in veel regio's tijdelijke verboden voor het onttrekken van oppervlakte- en/of grondwater. Mocht de droogte verder verscherpen, waar het nu dus wel op lijkt, zullen verdergaande maatregelen waarschijnlijk onvermijdelijk zijn.
