Elk jaar rond deze tijd valt het hoogtepunt van het hooikoortsseizoen. In mei en juni bloeien namelijk de grassen, en daar zijn de meeste hooikoortspatiënten gevoelig voor. Maar ook Weegbree en Zuring staan nu in bloei. En dit jaar lijkt het nog wat erger te zijn. Door het koude voorjaar staat nu zo'n beetje alles tegelijk in bloei.
Een blik op de Pollenradar van Buienradar zegt eigenlijk al genoeg: We zien op grote schaal de kleur paars; Pollenniveau 9. Dat is extreem hoog.
Wat is pollen?
Bloemen, planten en bomen planten zich voort door middel van stuifmeel. Stuifmeel, ook wel pollen genoemd, wordt in het bloeiseizoen aangemaakt door de mannelijke planten. Wanneer het pollen in aanraking komt met de vrouwelijke planten vindt de bevruchting plaats. Hoe het stuifmeel bij de vrouwelijke plant terecht komt? Het transport vindt plaats door bijvoorbeeld insecten of door de wind.
Foto: Erica van Leeuwen-de Bruijn
Hooikoorts
Tijdens het transport door de wind zweeft het pollen vrijelijk door de lucht. Het stuifmeel wordt ingeademd door de mens en komt ook in de ogen. Pollen bevat eiwitten en sommige van deze eiwitten veroorzaken allergische reacties bij mensen (die daar gevoelig voor zijn). Niet iedereen is allergisch voor pollen en ook niet alle planten geven allergene pollen af. Grassen veroorzaken overigens de meeste allergische klachten en daar komt de term hooikoorts vandaan. In het verleden werd namelijk de link gelegd tussen de jeukende ogen, geïrriteerde luchtwegen en het hooiseizoen.
Grassen geven de meeste hooikoortsklachten. Foto: Joyce Derksen
Niet alleen grassen
Inmiddels weten we dat niet alleen de grassen allergeen pollen voortbrengen. Ook bomen en kruiden maken stuifmeel aan dat allergische reacties teweeg kan brengen, overigens verspreid over het jaar. Voorbeelden van bomen die allergeen pollen afgeven zijn bijvoorbeeld de Hazelaar, de Els en de Berk. Bij kruiden moet je denken aan de Bijvoet en de Ambrosia. In onderstaande pollenkalender kun je zien in welke periode welke boom of plant pollen afgeeft. Daaruit blijkt dat het hooikoortsseizoen al in januari begint met de Hazelaar en de Els en doorloopt tot begin oktober. Maar de overlast voor de meeste mensen begint in de loop van april, als de grassen gaan bloeien.
Pollenkalender (bron pollennieuws.nl)
Invloed van het weer
Toch kunnen de hooikoortsklachten per dag verschillen en dat heeft alles te maken met het weer. Allereerst is de temperatuur van belang. Wanneer het -zoals dit jaar- te koud is in het voorjaar, heeft geen enkele plant of boom ‘zin’ om te bloeien. Dus wordt er ook geen stuifmeel aangemaakt. Dit jaar zien we dat effect heel sterk. Door het koude voorjaar loopt de natuur 2 tot 3 weken achter vergeleken met andere jaren. Dat betekent dat de bloei van de grassen niet half april is begonnen, maar pas in de loop van mei. En als de echte lenteachtige temperaturen zich aandienen, gaat het los! Zonlicht is daarbij onontbeerlijk, aangezien het de groei en bloei sterk bevordert. Dus op zonnige en warme dagen -zoals nu- zullen de hooikoortsklachten toenemen.
De wind zorgt ervoor dat het stuifmeel loskomt van de planten en door de lucht zweeft. Is het windstil dan merk je dat de hooikoortsklachten gering zijn. Ook de windrichting is van belang. Bij een wind van zee, daar zijn immers geen grassen of bomen, is de hoeveelheid stuifmeel in de westelijke helft van het land aanzienlijk minder dan wanneer er de wind bijvoorbeeld uit het oosten waait. In dat laatste geval worden er veel pollen vanuit Duitsland onze kant op geblazen.
Pollenproductie wordt beïnvloed door bovenstaande factoren
Schoonspoelen
Tot slot nog regen. Op een regenachtige dag merkt menig hooikoortspatiënt dat hooikoortsklachten zijn afgenomen of er helemaal niet zijn. De regen spoelt namelijk de lucht schoon, waarbij het pollen neerslaat op de grond. Overigens zal aan het begin van een bui in de zomer of lente juist een piek waarneembaar zijn in de concentratie stuifmeel in de lucht. De eerste regendruppels brengen de bomen in planten namelijk in beweging, waardoor het stuifmeel juist in de lucht komt.
Vooruitzichten
De komende dagen brengen, helaas voor hooikoortspatiënten, geen verlichting. Sterker nog; de situatie wordt nog wat extremer. Het blijft droog en de temperatuur loopt nog wat verder op. Dit is dan ook de Pollenverwachting voor komende maandag:
We zien een nog groter deel van ons land op pollenniveau 9. Het op één na hoogste niveau. Ook op langere termijn zit er nauwelijks regen in de weersverwachting. Het blijft ook warm en zonnig. Ideaal weer voor de verspreiding van pollen en dus buitengewoon ongunstig voor hooikoortspatiënten. Het uitgebreide weerbericht lees je hier en de 5-daagse polenverwachting kun je hier checken. Misschien helpt een tip die op sociale media rondgaat: Mondkapjes houden fijne deeltjes, dus ook veel pollen tegen. Misschien helpt het hooikoortspatiënten om buiten een mondkapje te dragen.
