Op een bewolkte, regenachtige dag is het soms leuk om gewoon even te relaxen op de bank met een film of serie en uiteraard wat popcorn erbij! Maar op dagen met veel zonneschijn en wat hogere temperaturen, is dat zeker niet het geval! Dan wil je misschien liever naar buiten om van het zonnetje en warm weer te genieten. Wel kan er dan zo een bui ontstaan. Maar ook dan is er nog steeds spraken van popcorn. Hoe dan?!
Vanaf vandaag vallen er regelmatig regen- of onweersbuien. Vandaag begon met veel ruimte voor de zon en het was zeker niet koud! Maar vanmiddag trokken er stevige onweersbuien over het land met daarbij kans op hagel en windstoten tot 60 km/uur. Ook vanavond is dat het geval. Daarvoor is CODE GEEL van kracht.
Ook morgen is een bui niet uitgesloten en op zondag vallen er opnieuw regen- en onweersbuien. Hoe onweersbuien ontstaan is er al vaker in onze blogs over geschreven. Maar even ter herinnering...
Er zijn met name twee belangrijke ingrediënten nodig voor het ontstaan van (onweers)buien, namelijk een onstabiele atmosfeer, oftewel stijgende luchtbewegingen (convectie) en voldoende vocht in de lucht. Laatstgenoemde is uiteraard nodig voor wolken om überhaupt te kunnen vormen. Een onstabiele atmosfeer zorgt er weer voor dat de wolken, en dan met name cumulus wolken, voldoende kunnen uitgroeien tot buien. Hoe onstabieler de atmosfeer, hoe groter of intensiever de buien.
Meer over de stijgende luchtbewegingen en hoe het eindelijk leiden tot een onweersbui, lees je in de blog van 12 april 2023.
Foto: Nicole Heij (Cadenet)
Zo'n bui kan dan ook vergezeld gaan van onweer. Binnen een buienwolk zit er een ladingsverschil (alsnog stijgende en dalende luchtbewegingen). De luchtbewegingen zorgen dat de positief geladen deeltjes in contact komen met de negatief geladen deeltjes. En het gevolg?! Een ontlading, oftewel bliksem! Er zijn meerdere vormen van ontladingen, waarvan de vier hoofdsoorten (of meest voorkomende) zijn: binnen een wolk, van de ene wolk naar een andere, van een wolk naar het aardoppervlak en van een wolk naar de lucht erboven.
Het ladingverschil binnen een cumulonimbus met de verschillende soorten ontladingen. Niet getoond in deze afbeelding is de ontlading die binnen een wolk ontstaan.
Onweer kan erg gevaarlijk zijn. Met name bliksem, is één van de gevaarlijkste weerfenomenen. Jaarlijks sterven wereldwijd duizenden mensen doordat ze getroffen worden door bliksem. In Nederland komen gemiddeld 2 mensen per jaar om door bliksem. Eenmaal getroffen door bliksem kun je permanente schade aan het zenuwstelsel oplopen. Het is daarom belangrijk om bescherming op te zoeken tijdens onweersbuien. Naast slachtoffers door onweer veroorzaakt bliksem ook veel materiële schade.
Wat te doen tijdens onweer
Als je buiten in een onweersbui terecht komt, moet je meteen een schuilplaats opzoeken. Dat kan ook gewoon binnen je auto zijn! Maar als er geen schuilplaats in de buurt is, maak je dan zo klein mogelijk en blijf uit de buurt van bomen of metalen hekken. Hurkend met de hakken tegen elkaar is de veiligste houding. Mocht je dan getroffen worden, is het pad van de bliksem door je lichaam het kortst.
Dit is de veiligste houding als je noodgedwongen buiten de onweersbui moet uitzitten. Maak je zo klein mogelijk en hakken tegen elkaar!
Vergeet niet de popcorn!
Waar precies een buienwolk ontstaat, is niet altijd makkelijk in te schatten. Dat is een beetje te vergelijken met popcorn. Als je een pan met maïs op het vuur legt, weet je niet welk maïskorreltje als eerste gaat poppen. Maar je weet wel dat de maïskorrels gaan poppen. Zo gaat het dus ook met het ontstaan van buien. Je weet niet exact welke cumuluswolk tot een cumulonimbus gaat "op-poppen" en ook niet precies op welk tijdstip dat gaat gebeuren.
In de meteorologie spreken we ook van een "popcornbui"...
Popcornbui - een zeer lokale bui (vaak in de zomer) die snel vormt, waarbij er zeer plotseling erg veel energie vrijkomt. Zo'n bui kan zeer lokaal voor noodweer zorgen met wateroverlast en tijdelijk wat windstoten. Dit soort buien zijn erg kortstondig en lossen snel weer op.
Buien kunnen dus als popcorn ontstaan. We weten dus niet altijd precies waar en op welk tijdstip buien ontstaan. Wat we wel weten is welk gebied en grofweg welk tijdvak potentieel gevoelig zijn voor het ontstaan van buien. En dat is juist op dagen als morgen het geval: vooral in het midden en noorden kunnen er enkele buien ontstaan. Daarbij is opnieuw kans op een klap onweer.
Later op de dag (en met name in de avond) volgen vanuit het zuidwesten opnieuw buien. Als buien deelvormen van een gebied met regen, dan zijn ze wat makkelijker te volgen dan de buien die als popcorn "oppoppen".
Ook op zondag vallen er weer regen- en onweersbuien. Daarna blijft het wisselvallig met soms wat buien en van tijd tot tijd wat zon.
