Dat het lente is, betekent niet dat het altijd zonnig en zacht is. Daarvan is een bijzondere dag als 5 mei, een dag met veel festivals en feestelijkheden, wel een getuigen van: in het verleden kende het weer op Bevrijdingsdag verschillende jasjes. En welk jasje wordt het dit jaar?!
Morgen 5 mei is het Bevrijdingsdag. Op deze dag vieren we: ‘Dat we in Nederland in vrijheid leven. We vieren dat we in 1945 bevrijd zijn van de Duitse bezetting in Europa en de Japanse bezetting in Azië en dat we sindsdien in het Koninkrijk der Nederlanden vrij zijn van onderdrukking. Daarnaast is 5 mei ook een dag om ons te bezinnen op het belang van vrijheid en om ons te realiseren dat vrijheid kwetsbaar is.’ Aldus Nationaal Comité 4 en 5 mei. In het hele land zijn er dan festivals en feestelijkheden. Daarbij speelt het weer natuurlijk een grote rol.
Foto: Fonny van Zuijlen (Beuningen)
Bevrijdingsdag en het weer
Omdat Bevrijdingsdag midden in de lente valt zou je zeggen dat het vrijwel altijd mooi weer is. Maar dat is niet het geval. In het verleden zag die dag er heel verschillend uit.
5 mei 1945
Op de dag dat Nederland werd bevrijd, was het weer lang niet zo mooi als vandaag, 75 jaar later. Er vielen wat buien en met overdag een maximumtemperatuur van 12,4 graden in de Bilt, was het zeker niet warm. Wát een verschil was dat met de dagen die erna kwamen. De temperaturen stegen toen in rap tempo en één week later werd het bijna 29 graden! In het zuiden van het land werden toen zelfs tropische temperaturen (meer dan 30 graden) gemeten.
Een witte Bevrijdingsdag?
Ja, een Bevrijdingsdag met sneeuw behoort ook tot de mogelijkheden. Het is misschien bijna niet voor te stellen begin mei, maar in 1957 vielen er winterse buien. In de nacht waren de temperaturen laag genoeg voor lokaal wat vlokken sneeuw die zelfs bleven liggen in de heuvels in het zuiden van Limburg. Op de Vaalserberg lag vervolgens een vers laagje sneeuw van maar liefst 15 cm. In de Bilt viel die dag 14 millimeter regen en dit maakt het dan ook de natste Bevrijdingsdag ooit. Echter, op 5 mei 2015 vielen op andere plaatsen in het land (dus niet in De Bilt) nóg grotere neerslagsommen...
(Zware) onweersbuien op 5 mei 2015
Misschien kun je je het nog herinneren: op 5 mei 2015 beleefden we een vrij warme, maar zeer onstuimige Bevrijdingsdag. Vanaf het begin van de middag trokken flinke regen- en onweersbuien over het land. Lokaal viel toen veel neerslag in korte tijd en kwamen ook zware windstoten voor. Vanwege het noodweer werden allerlei evenementen en festivals afgelast of uitgesteld.
Dit was het radarbeeld op de Buienradar om 13:00 's middags op 5 mei 2015: verspreid over het land kwamen enkele stevige buien voor met onweer, hagel en zware windstoten. Evenementen en festivals werden toen op grote schaal afgelast of uitgesteld.
Zware buien in de omgeving van Apeldoorn (Wouter van Bernebeek)
De zonnigste
De zonnigste Bevrijdingsdag was in het jaar 2000. Het was die dag wolkeloos en met 14 zonuren scheen de zon die dag maximaal. Het werd in De Bilt zomers warm (25 graden of meer). Dat was ook het begin van een reeks van maar liefst 12 zomerse dagen achtereen. Nog steeds een record aantal dagen met zomerse dagen in mei.
Koudste en warmste Bevrijdingsdag ooit
De warmste Bevrijdingsdag was in 1990 met in De Bilt een temperatuur van maar liefst 27,8 graden! Op de tweede plaats staat 5 mei 1995 met een maximumtemperatuur van 26,1 graden.
De koudste Bevrijdingsdag ooit was in het jaar 1979. Het werd toen maar een kille 7,2 graden in de Bilt! De laagste minimumtemperatuur gemeten ooit op 5 mei, is nog niet zo lang geleden. In 2011 werd het in de Bilt 0,0 graden.
Vorig jaar verliep 5 mei ook aan de frisse kant. Toen werd het maar een graad of 11. Daarbij stond er veel wind en vielen er stevige onweersbuien met af en toe zelfs wat hagel. Geen "record" voor die dag, maar wel bijzonder weer.
Een van de buien die op Bevrijdingsdag vorig jaar in de omgeving van Amsterdam overtrok (foto: Lars van der Waarden)
En wat wordt het dit jaar?!
Het is vandaag vrij zonnig, maar vanuit het westen trekt in de loop van de middag en vanavond bewolking over. Dan kan er ook vanavond tijdens Dodenherdenking langs de westkust plaatselijk wat regen vallen. In het binnenland zijn er nog opklaringen en blijft het droog. Ook staat er nauwelijks wind en vooral in het zuidoosten is het zeker niet koud.
Morgen, tijdens Bevrijdingsdag, is er vooral in de ochtend nog bewolking aanwezig met daarbij kans op een drup regen. In de loop van de dag komt de zon op meer plaatsen tevoorschijn. Wel neemt dan landinwaarts de kans op een bui toe. De maxima liggen tussen 16 en 19 graden, maar in het zuidwesten blijft de temperatuur wat achter.
4 en 5 mei: Opdat we niet vergeten / Lest we forget.
