Op 1 juni aanstaande gaat officieel het Atlantisch orkaanseizoen van start. Naar verwachting lijkt het een bovengemiddeld actief seizoen te worden, maar minder actief dan vorig jaar. Het orkaanseizoen duurt overigens 6 maanden en eindigt 1 december. Meestal komen de meeste orkanen in september voor, wanneer het zeewater op z’n warmst is.
Orkaan Milton, 8 oktober 2024 (NOAA)
Orkaanseizoen 2024 bijzonder en actief
Een ‘normaal’ orkaanseizoen telt zo’n 14 benoemde tropische stormen, waarvan 7 uitgroeien tot orkaan. Dit gemiddelde is gebaseerd op een periode van 30 jaar (1991-2020). Komen er minder orkanen voor is het seizoen rustig, komen er meer voor dan is er sprake van een actief seizoen.
Het orkaanseizoen van 2024 is de boeken ingegaan als bijzonder en actief. Er vormden zich maar liefst 18 stormen, waarvan er 11 uitgroeiden tot een orkaan. Bijzonder was het dat er zo vroeg in het seizoen nog niet eerder een zware orkaan van de categorie 5 werd waargenomen (2 juli, orkaan Beryl). Het drukke orkaanseizoen is onder meer toe te schrijven aan klimaatverandering. Het Atlantische en Caribische zeewater was tot wel 2 graden warmer dan normaal. En warm zeewater is de brandstof voor een orkaan. Door de hogere zeewatertemperatuur ontwikkelden en intensiveerden de orkanen ook veel sneller. Een andere reden voor de verhoogde orkaanactiviteit is toe te schrijven aan La Nina.
Afgelopen jaar was het Atlantische zeewater zeer warm. Tot nu to is het dit jaar minder warm, maar nog steeds bovengemiddeld.
Het ontstaan van orkanen
Nog even in het kort; hoe ontstaan Atlantische orkanen? Boven of net ten westen van Afrika ontstaan zware onweersbuien. Door de oostpassaat worden deze buien naar het westen geblazen, de Atlantische oceaan op, richting de Cariben. Op het moment dat het zeewater 27 graden of meer is neemt de kans op de vorming van een tropische storm toe. Het warme zeewater is de energiebron voor tropische stormen en orkanen. Daarnaast moet de windsnelheid en -richting op zeeniveau vrijwel gelijk zijn met de wind op hoogte. Buien en orkanen kunnen dan ongestoord energie uit het zeewater ‘zuigen’ en de hoogte inpompen. Bij teveel verschil in wind(richting) in de verticaal wordt dit proces juist verstoord en daarmee valt een buien of tropische storm uiteen.
Zware regen- en onweersbuien ontstaan voor de kust van Afrika en worden westwaarts geblazen door de oostpassaat. Boven het warme zeewater van 27 graden of meer gaat de ontwikkeling verder en kan en er vervolgens een tropische storm ontstaan.
Blijven de omstandigheden gunstig voor de storm (warm zeewater, weinig windshear) kan zo'n storm verder uitgroeien tot een orkaan.
Verwachting dit jaar
Dit jaar is de kans op een bovengemiddeld orkaanseizoen 60%. Het Amerikaans instituut NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration) verwacht 13 tot 19 tropische stormen, waarvan 6 tot 10 uitgroeien tot orkaan. Mogelijk zijn daarvan 3 tot 5 orkanen van de zwaarste categorie (Cat 3 of hoger). De kans op een rustig seizoen bedraagt overigens 10% en 40% kans op een normaal orkaanseizoen.
Verwachting orkaanseizoen 2025 (NOAA)
De namen van de te verwachten orkanen werden eerder dit jaar al bekend gemaakt. (NOAA)
Oorzaken
De oorzaken voor een actief seizoen dit jaar zijn te vinden in het bovengemiddeld warm zeewater, al is het minder warm dan vorig jaar. La Nina is in april ten einde gekomen en er is nu sprake van een neutrale situatie. Voor het ontstaan van orkanen is dit niet ongunstig. Een El Nino is overigens ongunstig en gaat juist de vorming van orkanen tegen. De verwachting voor windschering (verschil in windsnelheid en -richting) is zwak, dus gunstig.
