Het stralende lenteweer houdt onverminderd aan. Op zich lekker natuurlijk, maar er zitten ook wel wat haken en ogen aan dit weer. Een ervan is de aanhoudende en toenemende droogte. Een ander nadeel wellicht is hooikoorts! In het groeiseizoen, waar ook de lente voor staat, komt de natuur volop in bloei. Bij de bloei komt veel stuifmeel vrij en daar hebben relatief veel mensen last van.
Het gras groeit en bloeit (foto: Jos Hebben)
Geen glimmende bolides
Wellicht is het je al opgevallen: op de meeste auto's die buiten staan ligt een laagjes stof. En de auto's die de ene dag zijn gewassen, zijn de glans de volgende dag al weer een beetje kwijt. Saharastof? Nee, daar is momenteel geen sprake van. Maar wat is het dan? Door de lange droge periode plaatselijk stoffig aan het worden, maar daar ligt niet de hoofdoorzaak. Daarvoor moeten we kijken naar de flora, het plantenrijk. Het laagje stof op de auto's bestaat namelijk vooral uit pollen. Door het zonnige weer wordt er veel stuifmeel aanmaakt en omdat er vrijwel elke dag een matige wind waait wordt het stuifmeel onverminderd door de lucht geblazen. Aan de stoffige, of beter gezegd 'pollige' auto's kun je zien dat er momenteel heel veel stuifmeel voorkomt.
Een laag stuifmeel op de auto's (foto: Ton Wesselius)
Jeukende ogen
Voor hooikoortspatiënten is het door de hoge concentratie pollen geen pretje. Degene die de ongemakken kent van hooikoorts heeft het ongetwijfeld gemerkt. Jeukende en tranende ogen, niezen en vermoeidheid. Andere symptomen zijn: benauwdheid, pijnlijke keel en in sommige gevallen een grieperige gevoel. Door de grote hoeveelheid pollen momenteel kan het ook zijn dat de eerder genoemde symptomen momenteel erger zijn dan andere jaren. Mensen die anders geen last ondervonden hebben dit seizoen wel te maken met hooikoortsklachten.
Wat is hooikoorts
In eerdere blogs werd er al uitgebreid over geschreven, maar nog even in het kort, wat is hooikoorts? Voor de voortplanting maakt een bloem, plant of een boom stuifmeel of pollen aan. Het transport van pollen wordt verzorgd door insecten en door de wind. Wanneer nu het pollen door lucht zweeft kan dat ongehinderd worden ingeademd door de mens. Ook komt het stuifmeel ongehinderd in de ogen. Pollen bevat eiwitten en sommige van deze eiwitten veroorzaken allergische reacties bij mensen (die daar gevoelig voor zijn). Naar schatting 20 tot 25 procent van de bevolking heeft ene vorm van hooikoorts. Zo'n 30 jaar geleden was dat 10 tot 15 procent. Klimaatverandering speelt een rol in de toename in klachten. Het hooikoortsseizoen verlengt en beperkt zich niet meer enkel tot de lente en zomer. Ook in de herfst en de zachter wordende winter zijn er al bloeiers die pollen produceren.
De Paardenbloem veroorzaakt geen hooikoortsklachten, de grassen daarentegen wel (foto: Jan Horde)
Groene en gekleurde bloeiers
Niet iedereen is allergisch voor pollen en bovendien geven niet alle planten allergeen pollen af. Een eenvoudige stelregel is dat gekleurde bloeiers, zoals de paardenbloem geen allergeen pollen afgeeft. Dus die veroorzaken geen hooikoortsklachten. Groene bloeiers daarentegen, zoals grassen en een aantal bomen geven wel allergeen stuifmeel af. Grassen veroorzaken overigens de meeste allergische klachten en daar komt de term hooikoorts ook vandaan. In het verleden werd namelijk de link gelegd tussen de jeukende ogen, geïrriteerde luchtwegen en het hooiseizoen.
Een overzicht van de bomen, planten en grassen die sterk allergeen pollen afgeven.
Hazelaar in bloei (februari, foto: Joost Mooij)
De stuifmeelproducerende katjes van de Berk
Bomen uitgebloeid
In de maanden februari en maart begon het hooikoortsseizoen al voor mensen die last hebben van pollen van een aantal bomen. De boosdoeners waren de Els en de Hazelaar. Aansluitend in maart en april begon de Berk te bloeien en stuifmeel af te geven. De Berk produceert een sterk allergeen stuifmeel, waar hooikoortspatiënten veel last van kunnen hebben. Inmiddels zijn deze bomen op de meeste plekken wel uitgebloeid en is het de beurt aan de grassen. Volgens Pollennieuws staan in het hele land de graslanden in bloei en daarnaast de Grote Vossentstaart. De laatstgenoemde produceert ook een sterk allergeen pollen. In de maanden mei tot en met augustus bloeien de meeste grassoorten.
Over het algemeen vindt de piek in de hoeveelheid stuifmeel van grassen plaats in mei en juni (bron: pollennieuws)
Tips
Voor de mensen die al langer bekend zijn met hooikoorts wellicht ten overvloede, maar bij deze een aantal tips van het Rode Kruis:
1. Houd ramen en deuren gesloten
Als je je ramen en deuren dichthoudt, hebben pollen minder kans om je huis binnen te komen. Mocht je tóch een raam open willen zetten voor wat frisse lucht, kies dan het raam waar geen wind op staat.
2. Zet een zonnebril op
Een zonnebril biedt niet alleen bescherming tegen de felle zon, maar het helpt ook om te voorkomen dat pollen in contact komen met je ogen. De bril beschermt je ogen het beste als deze zoveel mogelijk ruimte tussen de bril en je hoofd afsluit.
3. Weet waar je je was hangt
Heb je de was gedaan en moet je deze ergens ophangen? Probeer dit tijdens het pollenseizoen dan binnen te doen. Buiten kunnen allerlei pollen op je kleding, lakens en handdoeken terecht komen.
4. Onderzoek voor welke pollen jij allergisch bent
Mensen die last hebben van hooikoorts reageren niet allemaal op dezelfde pollen. Sommige mensen reageren op boombloesem en grassen, terwijl anderen juist reageren op kruiden. Heb je bijvoorbeeld vaak last van berken? Dan kun je proberen om plekken te mijden waar veel van deze bomen staan.
5. Smeer je in met vaseline
Als je wat vaseline aan de binnenkant van je neus smeert, komen de pollen hierop terecht in plaats van op je slijmvliezen. Dit kan helpen om hooikoortsklachten te verminderen. Ook als je last hebt van jeukende ogen, kan je rondom de ogen wat vaseline smeren.
6. Kam je haar en was je gezicht
Pollen komen overal terecht, dus ook in je haren. Door je haren aan het eind van de dag te kammen, haal je de pollen (deels) weg en neem je ze niet mee naar bed. Maar ook op je gezicht kunnen de stuifmeelkorrels zich verzameld hebben. Was daarom ook voordat je naar bed gaat je gezicht, zodat je een klachtenvrije nacht tegemoet gaat.
7. Vermijd prikkende stoffen
Hooikoorts wordt erger als je wordt blootgesteld aan prikkende stoffen. Vermijd daarom sigarettenrook, verf, haarlak, chloor, ammoniak, uitlaatgassen, parfum en houtrook. Zelfs sterk geurende bloemen of planten kunnen je hooikoorts erger maken, dus probeer ook deze uit de weg te gaan.
8. Waai uit op het strand
Ben je nou helemaal klaar met die hooikoortsklachten? Zoek dan het strand op. Hier zijn veel minder pollen te vinden, mits de wind van zee waait.
Wordt het er niet beter op?
Ervaar je ernstige hooikoortsklachten? Neem dan contact op met je huisarts.
Het weer en hooikoorts
De productie van stuifmeel neemt toe bij droog, warm en zonnig weer en de wind verzorgt de verspreiding van pollen. Bij een stevige wind zal er dus meer stuifmeel in de lucht voorkomen. De windrichting is overigens ook van belang. Is de wind in Nederland aanlandig, ofwel een wind van zee, dan komt er in de kustgebieden minder stuifmeel voor in de lucht. Bij een wind uit noordelijke of westelijke richtingen stroomt schone stuifmeelvrije lucht vanaf ze het land op. Is de wind aflandig, ofwel wind van land richting zee dan hebben de kustregio's hier uiteraard geen profijt van. En sterker nog; komt de wind uit oostelijke of zuidelijke richtingen dan komt er ook stuifmeel vanuit de buurlanden ons land binnen. Vandaag bijvoorbeeld, waait er door de stevige oostenwind ook flink wat pollen uit Duitsland ons land in.
Niet alleen schone lucht vanaf zee brengt verlichting in de hooikoortsklachten. Regen doet dat ook. Bij langdurige regenval slaat het stuifmeel door de druppels neer en wordt de lucht als het ware schoongespoeld. En een regenachtige dag betekent ook een bewolkte dag, dus de productie van pollen zal gering zijn.
Noordenwind zorgt voor schonere zeelucht en brengt verlichting in het noorden en in de kustgebieden. Check de 5-daagse pollenverwachting.
De vooruitzichten
Regen is juist hetgeen waar de laatste tijd een gebrek aan is. De vooruitzichten zijn op het gebied van neerslag verre van rooskleurig. Het blijft voorlopig droog en over het algemeen vrij zonnig lenteweer. Daarnaast blijft het met 20 graden of meer relatief warm. De stuifmeelproductie blijft onverminderd doorgaan en overdag staat er meestal een matige wind. De wind gaat de komende dagen wel meer uit het noorden waaien en dat is vooral gunstig voor de kustregio's. Overigens zal in de rest van het land ook te merken zijn dat de concentratie pollen afneemt door de noordenwind. Dus ook al is de trend dat door het droge en zonnige lenteweer de hooikoortsklachten toeneemt, op korte termijn brengt de noordenwind wat verlichting.
Aanhoudend droog en zonnig lenteweer. Gelukkig gaat de wind de komende dagen uit het noorden waaien waardoor de concentratie pollen afneemt.
