Volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) wordt 2025 wereldwijd waarschijnlijk het tweede of derde warmste jaar ooit gemeten. Daarmee zet de trend van de afgelopen jaren onverminderd door: sinds 2015 waren alle jaren uitzonderlijk warm. De aarde warmt verder op – en dat merken we wereldwijd, maar ook in Nederland.
De temperatuur toename sinds eind 19e eeuw volgens verschillende meetmethoden. (Bron: WMO)
Warmterecords en smeltend ijs
De gemiddelde temperatuur op aarde lag dit jaar ongeveer 1,4 graden boven het pre-industriële niveau (1850-1900). In 2023 en 2024 zorgde het warme oceaanverschijnsel El Niño voor nog net iets hogere temperaturen wereldwijd. In 2025 ging El Niño over in La Niña, die het klimaat normaal gesproken wat afkoelt – maar zelfs dat was niet genoeg om de warmte echt te temperen. Dat laat zien hoe sterk de onderliggende opwarming van de aarde inmiddels is. Door de hoge concentraties broeikasgassen blijft de warmte in de atmosfeer hangen. Dat leidt tot extreem weer: van hittegolven en bosbranden tot zware regen en overstromingen. Ook het zee-ijs op de Noordpool groeide afgelopen winter nauwelijks aan, en ook op de Zuidpool bleef de ijsbedekking ver onder het gemiddelde. Dat is zorgwekkend, want minder ijs betekent dat de aarde meer zonlicht absorbeert in plaats van terugkaatst, waardoor het nóg warmer wordt – en er weer meer ijs smelt. Zo ontstaat een vicieuze cirkel die de opwarming versnelt.
Afgelopen was er record weinig zee-ijs. (Bron: WMO)
Oceanen nemen de hitte op
Meer dan 90 procent van de extra warmte op aarde wordt opgeslagen in de oceanen. Naast smeltend ijs zorgt ook het uitzettende warme water voor verdere stijging van de zeespiegel. Daardoor stijgt de zeespiegel inmiddels bijna twee keer zo snel dan in de jaren ’90. De opwarming van het zeewater heeft bovendien invloed op het weer bij ons, met zachtere winters en vaker hevige regenval als gevolg. De veranderingen in de oceaan raken ook ecosystemen: koraal sterft af, visstanden verschuiven en tropische stormen worden krachtiger.
Warmer weer vraagt meer energie
De langdurige hittegolven van afgelopen jaar in de wereld zorgden niet alleen voor schade aan natuur en infrastructuur, maar ook voor een sterke toename van de energievraag. In warme periodes draaien airco’s en koelsystemen wereldwijd op volle toeren, waardoor het stroomverbruik stijgt. Volgens de WMO lag de wereldwijde energievraag in 2024 4 procent hoger dan gemiddeld, met uitschieters tot 30 procent in delen van Afrika. Toch is er ook goed nieuws: de capaciteit aan hernieuwbare energie groeit wereldwijd snel. In 2024 bereikte de totale capaciteit van zon- en windenergie 4.448 GW, een toename van 15% ten opzichte van 2023 – de sterkste jaarlijkse groei ooit gemeten (WMO, State of the Global Climate Update 2025). Door klimaat- en weersdata slim te gebruiken, kunnen zonne- en windparken beter worden afgestemd op extreme hitte en droogte, waardoor het energiesysteem flexibeler en robuuster wordt.
