April doet wat hij wil, en naast de regen die we momenteel ervaren, dient zich ook een heel ander soort regen aan. Namelijk de Lyriden! Een van de oudste en meest bijzondere meteorenregens die we kennen.
Wat zijn de Lyriden?
De Lyriden zijn een jaarlijkse meteorenregen, zichtbaar tussen 16 en 25 april, met een piek rond de nacht van maandag 21 op dinsdag 22 april. Tijdens die nacht kun je tot wel 20 meteoren per uur verwachten, mits het weer en de maan natuurlijk wel meewerken.
De oorsprong van deze vallende sterren ligt bij de komeet Thatcher, die ongeveer eens in de 415 jaar door ons zonnestelsel raast. De laatste keer was in 1861, en pas in 2276 komt hij weer langs. Terwijl deze komeet zijn baan trekt, laat hij een spoor van stofdeeltjes achter. Wanneer onze aarde dat stofspoor doorkruist, verbranden die deeltjes in onze atmosfeer en zorgen ze voor de lichtflitsen die wij meteoren noemen.
Vuurbollen te zien vanuit de ISS.
Hoe en waar kun je de Lyriden het best zien?
De beste kans om meteoren te spotten is bij heldere, donkere hemel, ver weg van stadslicht. De maanfase zit deze keer gelukkig mee: de maan is in haar laatste kwartier, dus haar licht zal de hemel niet al te veel verstoren.
Plan je kijkmoment in de late nacht of vroege ochtend (rond 4 uur), wanneer het het donkerst is. Zoek een plek met vrij uitzicht naar het zuidoosten, op ongeveer 71 graden boven de horizon. De meteoren lijken te komen uit het sterrenbeeld Lyra, nabij de heldere ster Vega.
Bron: Eartsky.org
💡 Tip: Ga op een ligstoel liggen, neem een dekentje mee tegen de kou en geef je ogen 15 tot 20 minuten om aan het donker te wennen.
Hoeveel vallende sterren?
Gemiddeld zijn er zo'n 10 tot 20 vallende sterren per uur, maar de Lyriden hebben een reputatie voor verrassingen. In uitzonderlijke jaren – zoals in 1982, toen Amerikaanse astronomen tot wel 100 meteoren per uur telden – kan de show spectaculair uitpakken. Hoewel zulke pieken moeilijk te voorspellen zijn, maakt het precies dat de Lyriden zo spannend om te volgen.
De verdeling van waar wat gebeurt in onze atmosfeer. Meteoren branden vaak in de Mesosfeer, maar kunnen soms verder in onze atmosfeer komen.
Ongeveer een kwart van de meteoren laat een helder lichtspoor na dat een fractie van een seconde blijft hangen. En af en toe duiken er lichtbollen of vuurballen op. Dit zijn grotere of fellere meteoren.
Sommige zijn feller dan andere. Foto: Klaas, Rolde
Een eeuwenoud fenomeen
De Lyriden zijn al meer dan 2700 jaar bekend. In 687 v.Chr. beschreef men in China een “regen van vallende sterren”. Elk jaar opnieuw keert dit fenomeen terug. Het is dus niet uniek, maar het blijft bijzonder.
Gaat het weer meewerken?
Het weer is deze dagen wat wisselvallig. Waar april begon met veel zon en stabiel weer, is er nu meer bewolking en kans op regen. Toch zijn er ook droge momenten met opklaringen. Houd dus vooral je lokale weersverwachting goed in de gaten en kijk of er een kans is op een paar uur heldere hemel.
Er is meer op komst
Heb je de smaak te pakken? Dan heb ik goed nieuws: op 5 en 6 mei volgt al de volgende meteorenregen – de Eta Aquariden. Die is vooral spectaculair op het zuidelijk halfrond, maar ook hier kun je 10 tot 30 meteoren per uur spotten. Daarna wordt het wachten tot eind juli voor de volgende hemelshow.
