Het flitswintertje dat gisteravond begonnen is heeft ons vanochtend de eerste landelijke vorstdag bezorgt. Ook vandaag, vannacht en morgen is nog goed te merken dat het flink kouder is dan gemiddeld. Vannacht is regionaal zelfs matige vorst mogelijk, hoe bijzonder is dat? En blijft de winter standhouden? Je leest het in deze blog!
Vorst in de Bilt
Vanochtend om 10:10 was het zover: het kwik daalde op het meteorologisch station in de Bilt tot onder het vriespunt. -0.1 Graden om precies te zijn. Twintig minuten later wist het kwik er nog een tiende af te schroeven en zo is met een minimumtemperatuur van -0.2 graden Celsius in de Bilt de eerste officiële landelijke vorstdag van deze winter een feit! Overigens was de kou in andere delen van het land al veel beter merkbaar. De noordoostelijke helft had op grote schaal met lichte vorst te maken. Het koudst werd het in Nieuw-Beertha (Groningen) met -3.2 graden.
De Bilt noteerde -0.2, in het noordoosten werd het nog een stuk kouder.
Vorst in het verleden
We zijn inmiddels al een behoorlijk stuk in de tweede helft van november aanbeland, dus zo bijzonder is vorst niet. Sterker nog, de eerste vorst is laat dit jaar. Klimaatgemiddeld gezien valt de eerste officiële landelijke vorstdag op 3 november, ruim twee weken eerder dan dit jaar dus. Die datum verschuift ten gevolge van klimaatverandering echter steeds verder richting het einde van het jaar. Zo viel de eerste vorstdag 90 jaar geleden gemiddeld al op 21 oktober. De afgelopen twee jaar was het nog iets langer wachten tot Koning Winter voor het eerst van zich liet horen en vielen de eerste vorstdagen respectievelijk op 22 en 29 november. De vroegste datum na de zomer waarin de thermometer onder nul dook was op 16 september in 1971. In het jaar 2000 moesten we het langst op een officiële vorstdag wachten, pas op 17 december was het toen raak.
Vanochtend waren de bruggetjes in het noorden al stijfbevroren.
Matige vorst vannacht
De komende nacht heeft de koude lucht ons land nog steeds in de greep. De vorst zal komende nacht echter wel een stuk serieuzer uitpakken dan de paar tienden die we afgelopen nacht in het midden des lands’ konden optekenen. Verwacht wordt dat het in het midden en oosten regionaal matig kan vriezen met temperaturen tussen -5 en -6. Zeer lokaal zou het kwik boven zandgronden als de Veluwe tot -7 kunnen dalen. De laatste keer dat het in de Bilt matig vroor in deze tijd van het jaar (de tweede decade van november) was in 1998. Toen werd het -6.2 graden op het meteorologische station van het KNMI. In het noorden en zuiden van het land wordt het de komende nacht minder koud doordat er meer bewolking aanwezig is. In Zeeland en Zuid-Limburg liggen de temperaturen tussen 0 en 2 graden. In het noordelijk kustgebied flirt de thermometer met het vriespunt. Op de Wadden en in Groningen kunnen een paar winterse buien vallen, die kunnen voor wat gladheid zorgen. Een witte wereld wordt er echter niet verwacht.
Regionaal is matige vorst mogelijk vannacht!
Strijd tussen zachte en koude lucht
Morgenochtend start op veel plekken dus berekoud. Daarbij is in het midden en noorden de zon nog af en toe te zien. Tegen de middag ligt het kwik op de meeste plaatsen rond of iets boven het vriespunt en neemt de bewolking flink toe. Vanuit het zuidwesten trekt dan ook een neerslaggebied ons land in. Dat neerslaggebied hoort bij een storing waarachter zachtere lucht aanwezig is. In het zuidwesten en zuiden zal de maximumtemperatuur morgen daarom flink oplopen en tussen 8 en 10 graden uitkomen. In het midden van het land blijft het kwik op 3 graden steken, lokaal zelfs nog iets kouder. De neerslag trekt ’s middags verder het land op en valt voornamelijk als regen. Verder naar het noordoosten (denk aan de lijn Enschede-Leeuwarden) kan de neerslag aan het eind van de middag een meer winters karakter hebben. We zien enkele modellen hinten op wat ijzel, dat zou voor flink wat gladheid kunnen zorgen. Gladheidsperikelen zullen echter tot een kleine regio beperkt blijven. Het uiterste noordoosten lijkt het de hele dag droog te houden.
Het zuidwestelijk kustgebied krijgt ’s middags nog te maken met een flink aantrekkende wind, die kan zelfs even krachtig tot hard zijn. In het noordoosten staat juist nauwelijks wind, grote verschillen dus!
Grote temperatuurverschillen morgen!
Dooi aan zet
Helaas voor de winterliefhebber is na morgen het flitswintertje wel zo’n beetje voorbij. Mogelijk vriest het in de nacht van zondag op maandag nog in de noordelijke helft van het land. Maar ook daar zal de zachte lucht maandag terrein winnen. Maandag tot en met woensdag liggen de maximumtemperaturen nog tussen de 7 en 9 graden. Vanaf donderdag stijgt het kwik weer tot in de dubbele cijfers. Verder staat er flink wat wind en valt er elke dag wel wat neerslag. Ook is af en toe een knipoog van de zon te zien. Zo maakt de winter komende week weer ruimte voor authentiek herfstweer.
Na morgen lijkt het eerder herfst.
