Januari is alweer op zijn eind aangekomen en dat betekent tijd voor een terugblik. Het betekent echter ook het einde van de tweede meteorologische wintermaand. En op wintergebied heeft deze maand, op een enkele vorstdag na, weinig gepresteerd. Wel bijzonder deze maand was de wind en de hoge temperaturen! En dus komt het voor winterliefhebbers aan op de laatste, meteorologische, wintermaand: februari.
Drie officiële stormen
Januari gooide dus geen hoge ogen wat betreft de winter, maar wat betreft de wind komt januari 2018 hoog in de lijst te staan. Er werden maar drie officiële stormen gemeten (ergens op een meetstation in Nederland) wat zeer bijzonder is. Even opfrissen: er is sprake van een officiële storm als er op een officieel meetpunt van het KNMI een uur gemiddeld windkracht 9 staat (oftewel stormkracht). Misschien zullen de meesten van jullie de derde niet echt kunnen herinneren. Op woensdag 24 januari werd op Vlieland aan deze criteria voldaan, maar de impactfactor was laag, waardoor het weinige is bijgebleven. Overigens werd er ook nog een zeer zware windstoot gemeten van 108 km/uur op de Wadden! Ook even opfrissen: er is sprake van windstoten bij windstoten tussen 50-75 km/uur, van zware windstoten spreek je bij vlagen van 75-100 km/uur en is er sprake van zeer zware windstoten betekent het meer dan 100 km/uur.
Zware storm
De storm van 24 januari was meer voor de statistieken en zal niemand echt bij blijven. Over de andere stormen zal meer nagepraat worden. Het jaar was nog maar net begonnen of de eerste storm van dit jaar was al en feit. Op 3 januari trok storm Eleanor over ons land en bracht de nodige overlast met zich mee. In de nacht van 2 op 3 januari trok een kort, maar zeer actief koufront over ons land wat zorgde voor een uitzonderlijk hoge uitschieter van 141 km/uur in Vlissingen. Niet alleen aan de kust werden zeer zware windstoten gemeten, maar ook in het binnenland, in Herwijnen werd een zeer zware windstoot gemeten van 122 km/uur. En toen moest de echte storm nog komen.... even een paar feitjes:
- Vlieland noteerde later op de dag een officiële zware storm toen daar een uur lang gemiddeld windkracht 10 stond. De hoogste windstoot kwam uit op 124 km/uur.
In de provincies Noord-Holland, Flevoland, Friesland en op de Waddeneilanden werd code oranje afgegeven vanwege de zeer zware windstoten.
De hoge waterstanden, veroorzaakt door zowel de westerstorm als springtij, zorgden ervoor dat voor het eerst alle 5 grote stormvloedkeringen tegelijkertijd werden gesloten.
In de tweede helft van de middag werd code oranje beëindigd en was het ergste gevaar geweken. Een officiële zware storm dus en dat al op de derde dag van het jaar! Wat we toen nog niet wisten was dat er een nog een veel zwaardere storm zou volgen en dat al twee weken later...
Zeer zware storm
Een zware storm in Nederland is al bijzonder, maar een zeer zware storm is nog een stuk zeldzamer. De laatste keer dat we dat meemaakten was op 28 oktober 2013.... tot 18 januari 2018. En de impact was vele malen groter dan 4,5 jaar terug. Wat het zo bijzonder maakte waren de zeer zware windstoten tot ver in het binnenland en dat de storm zo ver landinwaarts trok. In Twente werd zelfs een uitschieter gemeten van 124 km/uur! De laatste keer dat een storm van dit kaliber en deze impact over het land trok is 28 jaar geleden: op 28 januari 1990! Even een korte terugblik op deze zee uitzonderlijke storm.
Het zwaartepunt van de storm trok in de ochtenduren vanaf de kust richting het midden en oosten van het land. Het noorden kwam redelijk goed weg omdat juist daar de kern overtrok. In eerste instantie was er code oranje afgegeven voor bijna het hele land, maar naarmate de storm aan land kwam en de problemen groter werden schaalde het KNMI op naar code rood: weeralarm!
Dat het uitgeven van het weeralarm zeer terecht was had mede te maken met de grote impact in de dichtbevolkte randstad en gezien het tijdstip dat de storm overtrok: in de ochtenduren. Zowel IJmuiden als Hoek van Holland maakten een officiële zeer zware storm mee met windstoten van respectievelijk 138 en 143 km/uur.
De zeer zware storm veroorzaakte veel chaos op de weg. Niet alleen door omgewaaide bomen, maar ook door gekantelde vrachtwagens. Vooral op de Noord-Zuid snelwegen stond er daarom enorm veel file. In Stadskanaal reed een bus door een rukwind het water in. Beide inzittenden bleven ongedeerd.
Schiphol had aan het einde van de ochtend tijdelijk alle vluchten geschrapt. Meer dan 300 vluchten zijn geannuleerd of vertraagd.
De NS besloot al het treinverkeer te stremmen. Niet alleen door bomen op het spoor, maar ook door schade aan stations. In eerste instantie leek het erop dat er de hele dag niet meer gereden kon worden, maar in de avond konden er mondjesmaat een aantal treinen het spoor op. Het bleef echter beperkt, waardoor veel mensen hadden gebeld naar vrienden en familie om hen op te komen halen. Dat zorgde voor een zeer ongebruikelijke file richting Utrecht centraal station.
In het hele land kwamen meldingen binnen van omgewaaide bomen en afgewaaide daken en puien.
Windsnelheden van windkracht 8/9 in het binnenland gebeurt eens per 10 jaar op een willekeurig weerstation.
In IJmuiden en Hoek van Holland stond gedurende een uur gemiddeld een windkracht 11, een zeer zware storm. Voor Hoek van Holland was dit de vierde zeer zware storm sinds 1910. In IJmuiden is er vanaf 1910 5 keer een zeer zware storm geregistreerd.
Sinds 1910 zijn er in heel Nederland, inclusief vandaag, 12 zeer zware stormen geweest. In 1944 trok er in Vlissingen zelfs een orkaan (12 Bft) over. Eens in de 9 jaar komt er in Nederland dus een zeer zware storm voor. De laatste zeer zware storm was op 28 oktober 2013 in Vlieland.
In januari wordt het vaakst een weeralarm (code rood) afgegeven. Inclusief deze dag is het 15 keer voorgekomen sinds 2003. December volgt met 8 keer.
Een zeer zware storm gemeten in zowel Hoek van Holland als IJmuiden!
Een zeer zware windstoot kwam er voor in Hoek van Holland. Bijzonder zijn ook de zeer hoge windstoten in het binnenland.
Al met al was het een zeer gedenkwaardige dag met veel overlast. Hieronder enkele indrukwekkende filmpjes en foto's:
Met zulke windsnelheden blijven zelfs grote stevige bomen niet altijd staan.
De eigenaren van deze auto's hadden flink pech.
Het is lastig op deze foto te zien of deze auto's er ongeschonden vanaf zijn gekomen..
Sommige bomen vielen de verkeerde kant op.
De wind waaide ook dit schuurtje omver.
Ook schuttingen bleven niet overeind.
Los terrasmeubilair wordt omvergeblazen.
Dit bestelbusje delfde het onderspit. De bestuurder bleef gelukkig ongedeerd.
Somber en zacht
Het spectaculaire weer in dit overzicht hebben we wel gehad, maar er zijn nog wel een aantal gebeurtenissen die het vernoemen waard zijn. Mocht het je opgevallen zijn, deze maand gaat de boeken in als een zeer somber maand. Van 10 t/m 13 januari heeft de zon niet geschenen en was het dus erg grijs. Deze maand komt uit op ongeveer 46 uren zon terwijl 62 normaal is voor de tijd van het jaar.
En we hebben opnieuw een warmterecord kunnen bijschrijven deze maand en niet zomaar eentje. Op 24 januari werd het 14,4 graden in De Bilt, terwijl het oude record voor deze dag op 12,1 graden stond. Dit record is dus verpulverd. Op zich is een dagrecord niet heel bijzonder, maar wel als we kijken naar de gehele maand. De 14,4 graden in De Bilt is landelijk de op drie na warmste januaridag ooit gemeten! Alleen op 13 januari 1993 (15,1 graden), 25 januari 2016 (14,6 graden) en 6 januari 2014 (14,5 graden). Als we kijken naar het all-time record voor januari staat op 16,5 graden gemeten in Maastricht.
Een dagrcord is leuk voor de statistieken, maar eigenlijk zegt het dus niet zo veel. Kijken we naar het gemiddelde voor de gehele maand dan komt januari 2018 uit op 5,7 graden terwijl 3,1 graden normaal is. Een beduidend te zachte maand dus.
Op de 24e werd een bijzonder warmterecord gebroken!
Winter stelt weinig voor
Kunnen we dan helemaal niks zeggen over winterweer? De afgelopen maand heeft inderdaad weinig winterweer opgeleverd. In De Bilt kwam het deze maand slechts tot vier keer lichte vorst en werd het in het noorden en in de Limburgse heuvels even kortstondig wit.
Volgens ons meteorologen is de winter al op twee derde en is de hoop dus gevestigd op februari. De komende dagen wordt het geleidelijk iets minder zacht, maar echt winters is het nog niet. Op de langere termijn zien we de temperatuur wel wat dalen naar normale waarden voor de tijd van het jaar met overdag een graad of 5 en in de nacht een paar graden vorst. Van een langdurige winterperiode lijkt voorlopig nog niet echt sprake, maar het kan nog steeds (even voor de winterliefhebbers)!
Volgende week krijgen we een beetje winterweer te verwerken, maar veel verder dan wat graadjes vorst en misschien een natte sneeuwbui gaan we voorlopig nog niet komen.
