Nu de jaarwisseling bijna in zicht komt is het tijd om eens terug te blikken op de prestaties van 2022 op weergebied. Een saai jaar was het niet, we hebben echt van alles gehad. Van bijna 40 graden in de zomer tot schaatsen in december. Van 5 stormen in het voorjaar tot wekenlang droog weer met extreem veel zonneschijn. In dit jaaroverzicht zetten we de bijzonderheden even op een rijtje!
Recordzonnig
Statistisch is het meest interessante dat 2022 geproduceerd heeft het aantal zonuren. De zon scheen veel vaker dan gemiddeld, het oude record uit 2003 werd werkelijk waar verpulverd. Gemiddeld schijnt de zon over het land 1773 uur. In 2003 was dat 2099 uur. Dit jaar wist van geen stoppen met de zonneschijn, landelijk scheen de ‘Koperen Ploert’ 2230 uur. Een fantastisch jaar voor de zonnepanelen, alleen januari was somberder dan gemiddeld, al de andere maanden noteerden meer zonuren dan gebruikelijk!
2022 Was by far het zonnigste jaar ooit gemeten.
Windje hè
Niet alleen de zonnepanelen deden goede zaken dit jaar, ook de windmolens konden van tijd tot tijd stevig aan de bak. Vooral in de eerste maanden van het jaar haalde de wind goed uit, met maar liefst vijf stormen tussen 31 januari en 20 februari. De zwaarste was Eunice, die windstoten tot 145 km/u produceerde maar vooral ook in het binnenland flink huishield. Voor deze storm is ook de enige code rood van dit jaar afgegeven. Opvallend was ook dat Eunice deel was van een drielingstorm, haar broertjes Dudley en Franklin hielden respectievelijk 2 dagen eerder en 2 dagen later huis. Deze herfst was het dan juist weer erg rustig, vanaf februari is er geen enkele storm meer gemeten. 
Chris Biesheuvel maakte deze onstuimige foto tijdens storm Eunice in Vlissingen.
Van bloedheet naar ijskoud
Op 19 juli werd de hoogste temperatuur van dit jaar gemeten, dat gebeurde in Maastricht, waar het kwik tot 39,5 graden reikte. Net geen veertiger, en dat slechts 3 jaar nadat het voor het eerst 40 graden werd in Nederland. De gevolgen waren fors, het hitteplan was van kracht en evenementen als de Nijmeegse Vierdaagse werden geschrapt of ingekort. Koud werd het pas in december, januari en februari hadden geen koude van enige betekenis opgeleverd. Eigenlijk was de eerste winterprik al eind november, op 20 november vroor het in de Bilt matig, daar werd het -7. In Deelen, in Gelderland dook het kwik richting de -8,5. Het was een weekendje veel te koud voor de tijd van het jaar. De echte vorstperiode volgde iets later. Op 10 december kwam de etmaalgemiddelde temperatuur onder nul uit en dat gebeurde vaker tot en met 18 december. De minimumtemperatuur in deze vorstperiode was -10,6 graden en werd gemeten op Eelde. Het kwam tot meerdere ijsdagen, waarop het kwik de hele dag niet boven nul kwam en er kon dus op redelijk uitgebreide schaal geschaatst worden.
De hoogste en laagste temperaturen in ons land dit jaar.
Gemiddeld wel een heel warm jaar
Kijken we naar de gemiddelde jaartemperatuur in de Bilt, die als representatief voor het land wordt gezien, dan zien we dat ook dit jaar weer erg warm verlopen is. De gemiddelde temperatuur kwam uit op 11,5 graden en daarmee komt 2022 op de derde plaats van warmste jaren ooit gemeten in Nederland. Alleen 2020 en 2014 verliepen warmer met een jaargemiddelde temperatuur van 11,7 graden.
Qua temperatuur is 2022 op een derde plek in de rij met warmste jaren beland.
Er werden 112 dagen met een maximumtemperatuur van boven de 20 graden genoteerd, dat is 19 meer dan gemiddeld. De thermometer kwam op 35 dagen boven de 25 graden uit, dat is 7 dagen vaker dan gemiddeld. Dertig graden of warmer werd het op 9 dagen, 4 meer dan de 5 dagen die gemiddeld gezien ‘tropisch’ verlopen.
Het aantal dagen met vorst lag op 41, tegen 53 gemiddeld. Het vroor op 2 dagen minder dan gemiddeld matig en strenge vorst kwam niet voor, terwijl een gemiddeld jaar twee dagen met een minimumtemperatuur van onder de -10 in de Bilt kent.
Droog
Het afgelopen jaar zal ook de boeken in gaan als een jaar met extreme droogte. Dat lag niet eens zo zeer aan de hoeveelheid neerslag, er viel 785 millimeter (dit getal kan de komende drie dagen mogelijk nog iets veranderen), ten opzichte van 853 mm gemiddeld. Het had eerder te maken met de recordhoeveelheid zon, die voor heel veel verdamping zorgde. Het neerslagtekort, dat gebruikt wordt om droogte te meten, kwam begin september uit op 318 mm. Omdat september wel natter verliep dan gemiddeld daalde het tot 223 mm aan het einde van de maand. Eind september stopt de meting van het neerslagtekort omdat het groeiseizoen dan voorbij is. Het maximale neerslagtekort van 318 millimeter is goed voor de 5e plaats op de ranglijst met droogste jaren ooit gemeten. Daarmee laat het het beruchte droge jaar 2018 zelfs achter zich!
De zwarte lijn geeft het neerslagtekort van dit jaar weer. Op zijn piek, begin september, was het neerslagtekort 318 mm. Bron: KNMI
Waarschuwingen
In totaal werd er op 11 dagen code oranje en op 1 dag code rood afgegeven. Dit wijkt nauwelijks af van een gemiddeld jaar. De code rood gold voor storm Eunice. De codes oranje werden vier keer voor windstoten afgegeven, twee keer voor zware onweers- en regenbuien, een keertje voor extreme hitte en op vier dagen was ijzel de boosdoener. Opvallende andere verschijningen waren de heftige windhozen in Beek en Zierikzee dit jaar. Ook de sneeuwval van 1 april zal veel mensen misschien nog bijgebleven zijn. Het was de dag met het grootste sneeuwdek in Nederland.
Recordzacht 2023 in?
Het nieuwe jaar gaat in ieder geval erg warm starten. In de Bilt wordt op Nieuwjaarsdag een maximumtemperatuur van zo’n 13 graden verwacht, dat is 7 graden warmer dan gemiddeld. Vorig jaar werd het 13,2 graden in de Bilt, dat record zou dit jaar dus alweer verbroken kunnen worden. Ook de dagen erna lijkt de temperatuur nog ruim boven gemiddelde waarden te blijven. Verder is het wisselvallig, met regelmatig veel neerslag, met name in het weekend van de jaarwisseling. Er is weinig zon te zien en de wind waait ook van tijd tot tijd stevig door. We gaan dus onstuimig het nieuwe jaar in!
De jaarwisseling verloopt extreem zacht.
