De periode waarin we ons weerkundig in bevinden staat bekend als de hondsdagen. Deze loopt van ongeveer 20 juli tot en met 20 augustus maar heeft niks met echte honden te maken en ook niet met hondenweer. Er wordt gezegd dat tijdens de hondsdagen in vroegere tijden bij gebrek aan de koelkast het eten aan de honden werd gegeven omdat het zou bederven. Ook werden honden vroeger in deze periode vaak gemuilkorfd uit angst voor hondsdolheid. Maar waarmee heeft deze periode nou echt te maken?
Sirius
De naam hondsdagen dankt zijn naam aan het sterrenbeeld de Grote Hond. In deze periode komt de ster Sirius gelijk met de zon op en is dus niet zichtbaar. Sirius vormt de neus van het sterrenbeeld de Grote Hond en wordt dan ook wel de Hondsster genoemd.
Volgens de Griekse mythologie was de Hondsster Sirius de hond van de jager Orion. Toen deze stierf, kreeg hij samen met zijn hond een plek aan de hemel.
Sirius, de neus van het sterrenbeeld de Grote Hond en de helderste ster van het sterrenbeeld de Grote Hond. Rechtsboven in de hoek zie je het sterrenbeeld Orion. Bron: Getty Images
Weerspreuken en de hondsdagen
Veel weerspreuken hebben te maken met de eerste dag van de hondsdagen, de naamdag van Sint-Margriet (Pisgriet): Als Margriet pist in het riet, zes hele weken boerenverdriet’. Maar ook ‘Met Sint Margriet droog, zes weken zon in 't oog’ . Een kletsnatte en relatief koele eerste hondsdag, zou volgens de weerspreuken dus ook moeten leiden tot kletsnatte en relatief koele zomerdagen die nog komen gaan. Echter, meteorologisch gezien zegt het weer op 20 juli eigenlijk niets over het weer van de komende weken en het verdere verloop van de zomer. Andere bekende weerspreuken zijn: komen de hondsdagen met veel regen, dan gaan we slechte tijden tegen en komen de hondsdagen helder en klaar, verwacht dan maar een gunstig jaar.
Weertype
De hondsdagen kenmerken zich meestal door warm, vochtig, benauwd en broeierig weer en er vallen nogal eens buien al dan niet met onweer. Vorige week dinsdag toen het zo heet was, was van vochtig weer geen sprake. De luchtvochtigheid bedroeg in het zuidoosten plaatselijk maar 9% maar afgelopen zondag en maandag was dat heel anders. Toen was het juist vochtig en benauwd met een paar buien. Dit weertype is kenmerkend voor de hondsdagen.
Hele lage luchtvochtigheid van 9% in Limburg tijdens de snikhete 19de juli 2022 (bron: vwkweb.nl)
Tijdens deze periode is het ook nog nooit tot nachtvorst gekomen. De laagste minimumtemperatuur werd gemeten op 26 juli 1929 in Wijster en aan de grond (op klomphoogte) werd het op 10 augustus 2016 precies 0,0 graad. Misschien is het in het verleden wel kouder geweest aan de grond maar voor 1971 werden er geen klomphoogtemetingen gedaan. Komende dagen is van “hondsdagenweer” geen sprake. Het is tamelijk koel zomerweer met 18-22 graden en het blijft vrijwel droog. In het weekend stijgt de temperatuur naar zomerse waarden. Wel neemt de kans op enkele buien toe. Op de lange termijn is de weersverwachting nog wat onzeker en kan het nog alle kanten op. De kans op warm en droog zomerweer is ongeveer even groot als de kans op wisselvallig en koeler weer. Niets zo veranderlijk als het weer!
