Voor de zomer liefhebbers is deze zomer vast niet op hun lijstje van "beste zomers"! Er was maar landelijk één tropische dag (op 17 juni werd het 30,8 graden in De Bilt) en voor het gevoel viel vaak regen en was er wat minder zon. Ook de laatste dagen van de meteorologische zomer verlopen vrij koel voor de tijd van het jaar en dat komt met name door een hogedrukgebied.
Boven Groot Brittannië ligt momenteel een hogedrukgebied. Daardoor is de luchtdruk boven Nederland (met zo'n 1025hPa) ook relatief hoog. Rond een hogedrukgebied beweegt de lucht met de klok mee en vanwege de positie van deze hoog, krijgt Nederland dan te maken met een noordelijke stroming. Dat betekent dat de lucht zelf aan de koele kant is.
Hogedrukgebieden, anders als lagedrukgebieden, blijven vaak enkele dagen boven een bepaald gebied. Daarom zit er de rest van deze week niet heel veel verandering in het weer. Wel trekken soms enkele storingen over. Dat komt weer door een lagedrukgebied boven Scandinavië dat de komende paar dagen verder zuid trekt. Maar als een hogedruk zo dichtbij is, krijgen we alleen met de "staartjes" van de storingen te maken.
Er is dus vaak bewolking aanwezig, maar er valt niet zo heel veel neerslag eruit. De grootste kans de komende dagen op regen of een bui is dan ook weggelegd voor het oosten van het land.
Maar wat precies is luchtdruk?
Luchtdruk is de kracht die de lucht (in de atmosfeer) op de aarde uitoefent en die bestaat, omdat we te maken hebben met zwaartekracht. Misschien zou je het niet verwachten, maar lucht heeft wel degelijk gewicht. Vooral als het gaat om grote hoeveelheden, zoals in de atmosfeer.
1 liter lucht weegt ongeveer 1,3 gram. Dus een hoeveelheid lucht oefent druk uit en die druk, weten we, varieert per plaats en moment. Luchtdruk wordt overigens gemeten met een barometer. De gebruikelijke eenheid van luchtdruk als het komt bij de atmosfeer is hectopascal (hPa) of millibar (mbar).
Wereldwijd ligt de luchtdruk meestal tussen 940 en 1060 hPa. In de kern van een orkaan kan de luchtdruk dalen tot onder de 900 hPa. De hoogste luchtdruk ooit in Nederland gemeten door het KNMI is 1050,0 hPa, op 26 januari 1932 in De Bilt. Wereldwijd staat het luchtdrukrecord op 1084,4 hPa op 19 december 2011 in Tosontsengel in Mongolië (bron: KNMI).
Hoge druk, altijd mooi weer?!
Foto: Marjan den Boer (Schimmert)
Op de klassieke barometers staat vaak bij de hoge drukwaarden de term: ‘mooi weer’. En bij mooi weer denken de meeste mensen toch aan een zonnig weertype. Bij lagedrukgebieden is sprake van stijgende lucht en daarmee vorming van wolken, buien en regengebieden. Onbestendig weer dus. Bij hogedrukgebieden is sprake van dalende luchtbeweging, uitdroging van lucht en vaak weinig wolken. Ook "drogen" fronten uit, met als gevolg dat ze minder actief worden. Minder dikke wolken betekent immers ook minder neerslag. Dus is het met in hogedrukgebied in de buurt over het algemeen droog en zonnig weer. 'Mooi weer' dus.
Maar soms is het juist weer erg grijs. De dalende luchtbewegingen bij hogedrukgebieden stagneren veelal op een hoogte van 1 tot 1,5 km hoogte. Boven die hoogte is de lucht normaal gesproken droog en zonder wolken. Rond het niveau waar de lucht stopt met dalen vormt zich een warme luchtlaag (in de weerkunde genoemd een inversie). Dat werkt als een deksel op de atmosfeer en onder die deksel kan zich nog aardig wat vocht ophopen. Vervolgens vormen zich daar dan wolken.
Vandaag en de komende dagen
Vanmiddag is het nog droog en op veel plaatsen zonnig, maar vanuit het noorden nadert een "staartje" van een storing en dus wordt de bewolking wat dikker. Vanavond valt vanuit het noorden wat lichte regen, maar veel stelt het niet voor. Morgen is eerst veel bewolking aanwezig en blijft het vrijwel overal droog. Later is de zon weer te zien en valt in het oosten misschien een enkel buitje. Dat is ook het verhaal op vrijdag en zaterdag. Daarna blijft het vrijwel droog met soms wat zon.
Vanwege de noordelijke stroming rond het hogedrukgebied, blijven de maxima voorlopig rond de 19 à 20 graden steken. Dat is net iets onder de gemiddelde 21 graden voor deze tijd van het jaar. Wel zit veel onzekerheid in de weermodellen. Het ligt een beetje aan hoeveel het hogedrukgebied beweegt en in welke richting het trekt. Hooguit wordt het enkele graden warmer, misschien nog zelfs zomers warm, maar het kan zeker ook nog de andere kant op gaan!
