Na een kille en kletsnatte start van de week is het eindelijk weer aangenaam buiten. Gisteren werd in de zuidoosthoek van Nederland de magische 20 gradengrens alweer overschreden en vandaag gaat dit op meer plekken gebeuren. Toch ziet het er niet naar uit dat we het droog gaan houden de komende dagen. Sterker nog, ook komend weekend lijkt ons weer voor een deel in het water te vallen.
Wat dat betreft zouden we voor bestendig en warm weer toch echt naar andere delen van Europa moeten afreizen. Vooral de landen rondom de Middellandse zee profiteren van de relatief warme en droge mediterraanse zomers, maar ook Zweden bijvoorbeeld heeft een gunstige ligging. Doordat het land beschut achter de Noorse bergen ligt (aan de lijzijde) is het hier op de meeste plekken relatief droog. In een groot deel van zweden valt op jaarbasis niet meer dan 500 mm aan neerslag. In Nederland is dit 800 mm. Door föhnwerking is het in Zweden ook nog relatief warm ten opzichte van andere landen die op dezelfde breedtegraad liggen. In Nederland liggen we aan zee en deze bak met water heeft een behoorlijke invloed op ons klimaat. De Noordzee zorgt ervoor dat onze winters mild verlopen en de zomers niet al te warm. We spreken dan ook van een gematigd zeeklimaat. Lange perioden met bestendig weer zitten er in ons kikkerlandje meestal niet bij. Zodra de wind vanuit de westhoek waait trekken dikwijls storingen over ons land. Is de aanvoer vanuit het noordwesten dan komt er koude lucht onze kant op en bij een zuid- tot zuidwestelijk stromingspatroon profiteren we juist weer van warmte! Alleen liggen er dan wel vaak buien op de loer...
In het grasgroene gebied waarin Nederland, maar ook Frankrijk en de Britse eilanden ligt heerst een gematigd zeeklimaat. Bron: Wikipedia
Deze buien ontstaan vaak boven het Spaanse of Franse vastenland. Koude relatief vochtige oceaanlucht botst hier op warme continentale lucht en dit is enorme trigger voor flinke onweersbuien. Vaak ontstaan deze hier in de loop van de dag als het boven land lekker snel opwarmt.
De blauwe pijl is vochtige koele oceaanlucht. De rode pijl is warme, droge continentale lucht.
De onweersbuien “zeilen” dan als het ware op de wind in de loop van de dag, al ontwikkelend in noordelijke richting. Komen ze overdag bij ons aan dan zijn het, gevoed door de zon en de opwarming van het aardoppervlak, meestal goed ontwikkelde en zeer stevige buiencomplexen. Komen ze pas in de avond of nacht aan dan zie je dat de meeste fut er vaak al uit is, tenzij we natuurlijk te maken hebben met een zichzelf voedende supercel.
En nee, buien of onweer blijven niet hangen bij rivieren of komen weer een paar keer terug, al wordt dit regelmatig op gesuggereerd. Daar is een rivier simpelweg te nietig voor. Je moet je voorstellen dat dit soort onweerscomplexen vaak al een lange weg hebben afgelegd. Ze zijn vanuit Spanje de Pyreneeën overgestoken, hebben het Massief Central doorkruist en diverse andere rivieren in Frankrijk en België. Ons rivierengebied is dan toch echt wel een peulenschil. Grotere wateroppervlaktes daarentegen, zoals het IJsselmeer, kunnen een bui wel beïnvloeden. Is het water koud, in de lente bijvoorbeeld, dan zie je een actieve bui boven deze bak met water nog weleens “inzakken”, maar eenmaal aan de overkant boven het warme vastenland activeert hij weer. Is het water warm en het land eromheen kouder, zoals in de herfst, dan activeren de buien juist boven water.
Boven het koude IJsselmeer boet de bui tijdelijk aan kracht in.
We gaan weer even terug naar de buien vanuit het zuiden. Ook de komende dagen hebben te maken met deze zuidwestelijke aanvoer en komen deze “grote jongens” vanuit Frankrijk onze kant op. Vooralsnog lijken de meesten vandaag ten zuiden van de rivieren te vallen en de echte zware jongen zitten net oost van ons. Zo werd er omstreeks 11:15 uur vanochtend een zelfs heuse windhoos gesignaleerd in Aachen, bij onze oosterburen en net zuid van Limburg trok eveneens een stevige bui voorbij waarbij rotatie werd waargenomen. Maar ook bij ons komt het op korte termijn tot een aantal pittige buien en flink wat hemelwater.
Tornado/windhoos bij Aachen, Duitsland. bron: @EUStormMap, Twitter
Vannacht lijken ze voor een deel uit te sterven, morgen in de loop van de dag kunnen verspreid door het land een paar flinke onweersbuien tot ontwikkeling komen. Omdat er weinig wind staat bewegen de wolken nauwelijks waardoor de verschillen zaterdag van plaats tot plaats groot zijn. Tegen het einde van de middag arriveren er wederom onweersbuien vanuit het zuiden.
Langzaam maar zeker ontwikkeld zich boven Frankrijk steeds meer een klein lagedrukgebied met hier omheen buienzones. Gestaag trekt de kern van dit laag via Duitsland naar Nederland. Dit veroorzaakt bij ons stevig regen en onweer op zondag en maandag. Volgens de laatste weermodellen valt er tot en met maandag lokaal zelfs 50 mm aan hemelwater naar beneden. We hebben dus een aantal spannende dagen voor de boeg waarbij de buienradar goed in de gaten moet worden. Bekijk voor het uitgebreide weekendweer de video met Dennis Wilt:
