Bui, zon, weer een bui gevolgd door, opnieuw, zon. We hebben vandaag een lekker dynamisch weertype en dat resulteert in ontelbaar veel regenbogen! Onze foto-inbox is overspoeld met plaatjes van het kleurrijke weerfenomeen. Maar hoe ontstaat zo’n regenboog nu ook alweer precies?
Lichtbreking
Volgens het woordenboek is een regenboog een “kleurige halve cirkel die je ziet als het regent terwijl de zon schijn”. In werkelijkheid kan je een regenboog ook zien als een bui net is overgetrokken en het dus net droog geworden is, zolang het iets verderop nog maar regent. Waar je naar kijkt als je een regenboog ziet is namelijk lichtbreking. Zonlicht zien wij als wit licht, maar het bestaat eigenlijk uit verschillende kleuren. Licht beweegt zich door de lucht heen, maar zodra het in een andere stof terechtkomt, zoals water, verandert de snelheid en richting van het licht. Dit fenomeen noemen we het breken van licht. Lichtbreking is een natuurkundige term voor het opsplitsen van licht in verschillende bundels en in dit geval verschillende kleuren.
Boven zee waren vandaag ook veel mooie regenbogen te zien.
Hoe ontstaan die verschillende lichtbundels?
Lichtbreking in regendruppels bestaat uit drie stappen. Eerst reist het licht door de rand van een doorzichtig waterdruppel, dit breekt het licht op. Het deels opgebroken licht kaatst daarna via de achterkant van de druppel weer naar de voorkant. Vervolgens treedt nog een breking op als het licht de druppel weer aan de voorzijde verlaat.
Licht raakt een druppel als een wit geheel maar wordt door weerkaatsing opgedeeld in bundels van verschillende kleuren.
Een regenboog bestaat uit 7 kleuren, namelijk rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo en violet. De kleuren van wit licht breken onder verschillende hoeken. Daardoor zie je de kleuren naast elkaar in de volgorde en vorm van de regenboog die we allemaal kennen.
Regenbogen worden niet alleen tijdens en kort na buien gezien. De breking van het licht, en dus ook de kleuren, kun je ook zien in de waterdruppels van bijvoorbeeld een fontein, tijdens het sproeien van de tuin, in wolken en tijdens mist.
Mistboog
Dat laatste resulteert overigens niet in een oorspronkelijke regenboog, als er in mistige omstandigheden licht gebroken wordt spreken we van een mistboog. De waterdruppeltjes in mist zijn veel kleiner dan regendruppels, daarnaast liggen mistdruppels ook nog eens heel dicht bij elkaar. Doordat er in al die kleine druppels licht gebroken wordt vallen de gekleurde lichtbundels meer over elkaar heen. Dat resulteert dan weer in een boog die in plaats van kleurrijk eerder wit is. Verder is een mistboog ook veel kleiner dan een regenboog.
Wouter van Bernebeek legde deze mistboog vast.
Hoe spot je een regenboog het snelst?
Het is je misschien wel eens gebeurd dat je zowel regen als zon zag, maar toch even moest zoeken naar de regenboog of hem zelfs helemaal niet gevonden hebt. Om een regenboog te kunnen zien, is het belangrijk dat je de zon in je rug hebt en naar de bui kijkt. Verder geldt: hoe lager de zonnestand, hoe steiler de regenboog. Tijdens de zomer komt een regenboog veel minder vaak voor. Dat komt omdat de zon te hoog aan de hemel staat en het topje van de regenboog vervolgens onder de horizon zakt.
Als de zon relatief hoog staat is de regenboog kleiner.
Een bijna ondergaande zon produceert een grotere regenboog.
Een mythisch verschijnsel
Omdat mensen vroeger niet konden verklaren hoe zo’n kleurrijke boog ineens in de lucht verschijnt is het weersverschijnsel omgeven met mythes en legendes. Zo dachten de Vikingen dat een regenboog de brug tussen de hemelen Asgard en Midgard vormde. Aboriginals zagen in de regenboog de slang die de schepper van al het aardse was. Ook de hindoes hebben een interessante theorie: de regenboog is een boog waarmee de dondergod ‘Indra’ pijlen richting een demon schiet.
Veruit de bekendste mythe is natuurlijk de pot goud aan het einde van de regenboog. Deze legende is ontstaan in Ierland. Als je echter gaat zoeken kom je bedrogen uit: doordat een regenboog een optisch verschijnsel is, is er geen begin en geen einde. Als je richting een regenboog loopt zal de verschijning zich verplaatsen, zo kun je het einde nooit bereiken.
Meer regenbogen?
Vandaag is de dag bij uitstek om te genieten van regenbogen. De zon schijnt regelmatig tussen de buien door en druppels zijn er ook genoeg te bekennen. Morgen vallen er opnieuw buien maar is de zon iets minder aanwezig. Vooral ’s middags, als het iets opklaart, zullen er regenbogen rondom buien waargenomen kunnen worden. Maandag en dinsdag vallen er nog enkele buien en vooral op maandag schijnt de zon ook nog regelmatig. De dagen daarna verdwijnt de buienkans.
Morgen en maandag lijken de beste papieren te hebben om veel regenbogen te laten zien.