Het waterverbruik in Nederland moet de komende jaren flink omlaag om tekorten te voorkomen, aldus de Algemene Rekenkamer. De vraag naar water stijgt door bevolkingsgroei, economische groei, maar ook door steeds langere en intensere droge periodes door klimaatverandering. Het huidige droge weer benadrukt dat opnieuw.
Druk op drinkwater
Het voorjaar is tot nu toe kurkdroog. Er is sinds 1 maart is landelijk zelfs minder regen gevallen dan in het record droge jaar 1976. De zon en de wind hebben ook veel vocht uit de bodem laten verdampen, waardoor het neerslagtekort ook recordhoog voor deze tijd van het jaar dreigt te worden. Ook de rivierstanden van de Rijn en de Maas liggen dag na dag lager door gebrek aan neerslag in de stroomgebieden. Al met al zetten al deze ontwikkelingen onze drinkwatervoorziening dit voorjaar onder druk. En dan te bedenken dat dit soort langdurige droge periodes vaker voor gaan komen. De Algemene Rekenkamer waarschuwt nu in een rapport dat te weinig concrete maatregelen zijn genomen om het waterverbruik snel genoeg te verlagen om ook in de toekomst voldoende schoon drinkwater te houden. In 2023 verbruikten Nederlanders gemiddeld 119 liter drinkwater per persoon per dag. Het doel is om dit te verlagen naar 100 liter in 2035. De doelen voor over 10 jaar lijken we met het huidige tempo niet te halen. Dat is zorgwekkend voor de druk op de drinkwatervoorziening, vooral met het oog op het snel veranderende klimaat.
Drinkwatergebruik huishoudens in Liter per persoon per dag t.o.v. van het gestelde doel in 2035 (Bron: Algemene Rekenkamer)
Langzaam minder waterverbruik
De afgelopen jaren is het waterverbruik door huishoudens (72% van het totaalverbruik) langzaam afgenomen, maar bedrijven (28% van het totaalverbruik) laten zelfs een lichte groei zien in het gebruik van water. Ondanks de groeiende bewustwording gaan we dus nog niet zuinig genoeg om met drinkwater, stelt de Algemene Rekenkamer. In de huishoudens wordt het meeste water verbruikt voor douchen en het doorspoelen van toiletten. Onder overig valt onder andere het sproeien van de tuin, het wassen van de auto en zwembadjes in de tuin. De Rekenkamer stelt voor om regenwater te gebruiken voor bijvoorbeeld het doorspoelen van wc’s, maar dit soort maatregelen zijn in de praktijk vaak moeilijk toe te passen. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt wel aan meer “waterbewust bouwen”, maar het duurt nog jaren voordat dergelijke veranderingen wijdverspreid kunnen worden doorgevoerd. Ook de bedrijven hebben een belangrijke rol, maar het is onduidelijk welke maatregelen hen effectief kunnen helpen om waterverbruik te verminderen. Het doel om in 2035 per persoon 100L water per dag te verbruiken lijkt dus ver weg.
In 2021 verbruikten we in totaal meer dan 128L water. Vooral de douche en het toilet zijn grote waterverbruikers. (Bron: Algemene Rekenkamer)
Wat kun jij doen tijdens droogte?
De afgelopen weken is dus recordweinig regen gevallen. De komende dagen lijkt daar weinig bij te komen op een zeer plaatselijk licht buitje op zondag en maandag na. Om te voorkomen dat de meteorologische droogte ook echt waterschaarste gaat opleveren kun je zelf ook actie ondernemen om je waterverbruik te verminderen:
- Geef planten in de avond water — dat verdampt minder
- Gebruik liever opgevangen regenwater dan kraanwater
- Douche korter, of sla een keer over als het niet nodig is
- Laat je gazon gerust een beetje geel worden — het herstelt vanzelf als het weer gaat regenen.
- Was je auto minder vaak, of even niet.
Hopelijk kunnen we met deze acties ons waterverbruik, op z'n minst in deze droge periode, een stuk verlagen!
