Actueel

De roestige maan

John Oomen, Leerdam

Noot: vanwege de complexe materie is onderstaande tekst een vereenvoudigde versie van de werkelijkheid.
 
De maan krijgt aan de polen een roestachtige kleur hebben onderzoekers ontdekt. Er is hematiet gevonden op het oppervlak. Normaal roest dat onder invloed van water en zuurstof. Ondanks dat de aarde de maan enerzijds beschermt, lijkt het anderzijds wel de veroorzaker van het roest.

De term "Roestige Maan" roept meteen beelden op van een maanoppervlak dat doordrenkt is met een laag roestig, bruinachtig materiaal. Maar wat veroorzaakt deze roestkleur? Het antwoord ligt mogelijk in de aanwezigheid van hematiet, een mineraal dat rijk is aan ijzer en bekend staat om zijn roodachtige tint. Wanneer hematiet op het maanoppervlak wordt blootgesteld aan de omstandigheden van de ruimte, zoals micro-inslagen en zonneactiviteit, kan het oxideren en een roestig uiterlijk aannemen, waardoor de maan zijn kenmerkende roestige verschijning krijgt.
In 2020 werd het materiaal ontdekt op de polen van de maan. 

Hematite.jfif
Hematiet. Bron: Wikipedia

Hematiet is een ijzerhoudende mineraal. Het Griekse woord voor Hematiet betekent ook wel bloed. Normaal gesproken krijgt het zijn roestige kleur als reactie met zuurstof en water. En juist die twee elementen komen niet voor op de maan. Hoe komt het dan dat het mineraal roest? Je hebt daarvoor, naast hematiet, twee elementen nodig, namelijk water en zuurstof.

rusty moon.jpg

Een schematische voorstelling van waar de roest zich op de maan bevindt. Gemaakt door: Shui Li van de universiteit van Hawaii.

Water
Er werd altijd gedacht dat de maan geen water bevatte, maar onderzoek wijst uit dat er wel degelijk water aanwezig is op de maan. Een Indiaas ruimtevaartuig heeft met infraroodcamera's een beeld gemaakt van het oppervlakte van de maan. Hierop is te zien dat er wel degelijk waterhoudende materie op de maan is. Op die scan is te zien dat met name op de polen van de maan water bevatten. En dat is ook precies de plek waar de maan roestvorming laat zien.

jpegPIA12237.jpg
De blauwe gebieden in het samengestelde beeld van het Indiaas ruimtevoertuig bevatten concentraties water. Credits: ISRO / NASA / JPL-Caltech / Brown University / USGS

Zuurstof dan
Op de maan is geen zuurstof aanwezig. De aanwezigheid van zuurstof komt eigenlijk door de aarde. De aarde wordt beschermt door een elektromagnetisch veld. Deze leidt bijvoorbeeld het meeste van de zonnewind om de atmosfeer heen. Aan de achterkant komt de zonnewind dan weer samen als een soort van staart. In die wind worden zuurstofdeeltjes uit de hogere lagen van de atmosfeer meegevoerd en komen zo ook in die staart terecht. De maan trekt elke maand vijf dagen lang door die staart en wordt zodoende gebombardeerd met deeltjes. Vaak protonen van de zon, maar ook de zuurstof van aarde. 27c0bd95-cb77-4f89-a16b-6a0154eec1ee.jpg
De aarde wordt beschermt door een magnetisch veld

De hematiet, vocht en zuurstof zijn bij deze verklaard. In het verleden was de maan dichter bij de aarde. Er wordt vermoed dat de meeste roestvorming dan ook in het verleden plaatsvond. Naarmate de maan zich van de aarde verwijdert (Elk jaar drijft de maan 4 centimeter verder van de aarde af. 4,5 miljard jaar geleden stond de maan op 26.000km afstand. momenteel is dat 384.000km.) lijkt de roestvorming dus minder snel te gaan.


10-05-2024 om 10:30 door Martijn Dorrestein

Een moment geduld aub...
Een moment geduld aub...