Actueel

Waterkoud!

Goed ingepakt #brrrrr

Deze dagen ligt de temperatuur overdag rond een graad of 4 à 5, maar per dag kan het voor het gevoel sterk verschillen. Wellicht dat je dat de afgelopen tijd ook wel hebt gemerkt. Dus de gevoelstemperatuur kan per dag flink fluctueren, maar wat is de gevoelstemperatuur eigenlijk? 

Het voelt kouder aan
Je zult het deze dagen nog wel een voorbij zien komen of horen in de weerberichten of op social media: de gevoelstemperatuur. Of: "Het wordt 5 graden, maar het voelt een stuk kouder aan". Vandaag zijn er geen grote verschillen in de luchttemperatuur; vanochtend is het zo'n 3 graden, vanmiddag hooguit een graad of 4. Maar voor het gevoel maakt het wel een verschil en wel dat het vanmiddag kouder aanvoelt! Dat heeft te maken met het aantrekken van de wind.
4543590_source.jpgWaterkoud, maar een muts en wanten doen wonderen (foto: Ria Brasser)

Warme laag
Even terug naar de basis van de warmtehuishouding van het menselijk lichaam. Het lichaam straalt warmte uit en daarom bevindt zich een warme (lucht)laag om je lichaam. Dit relatief dunne luchtlaagje zorgt ervoor dat je het aangenaam warm houdt.

wind chill lichaam temperatuur 2018 01.jpgFiguur 1: De warme laag die je normaal bij je draagt.

Kippenvel
Ooit erover nagedacht waarom je kippenvel krijgt als je het koud hebt? Dit is een handig slimmigheidje van je eigen lichaam. Hierdoor gaan namelijk je haren letterlijk overeind staan, waardoor die warme luchtlaag (hoe klein ook) beter wordt vastgehouden rond je lichaam. Als het nu hard waait, verlies je deze warme laag, waardoor het kouder aanvoelt dan het daadwerkelijk is.

wind chill lichaam temperatuur 2018 02.jpgFiguur 2: En wat er gebeurt als er wind staat: De warme laag wordt als het ware weggeblazen.

De berekening
Om de precieze gevoelstemperatuur te berekenen, zijn verschillende formules en methodes bedacht. De methode die over het algemeen in Nederland (o.a. KNMI en Buienradar) wordt gehanteerd, is de JAG/TI index. Deze bestaat uit wat ingewikkelde formules, die in onderstaande tabel vertaald zijn naar vaste waardes. 

2021-12-06 11_16_22-Window.jpgFiguur 3: Een voorbeeld: Bij een temperatuur van +5 graden en een windkracht 4, voelt het aan als +1 graden.

Wanneer wordt het problematisch?
Vanaf een gevoelstemperatuur van -10 graden kan binnen een aantal uur koudeletsel optreden. Bij een gevoelstemperatuur van -15 graden of lager, kan dit zelfs al binnen een uur. Het KNMI geeft daarom bij een gevoelstemperatuur lager dan -15 graden code geel af.

Gevoelstemperatuur_05.jpgFiguur 4: Vanaf -15 graden gevoelstemperatuur geeft het KNMI code geel af.

Goed kleden
Goede isolerende (winddichte) kleding zorgt ervoor dat we onze lichaamswarmte vasthouden. Naast de winterjas helpt een sjaal en muts uitermate goed als isolatiemateriaal. Wist je dat je hoofd een grote oorzaak is van warmteverlies? Tot wel veertig procent van je lichaamswarmte kan je verliezen via het hoofd.

handschoen.jpg
De wind heeft bij een handschoen vrij spel tussen de vingers....

... bij een want niet en bovendien houden de vingers elkaar warmer in de want.
... bij een want niet en bovendien houden de vingers elkaar warmer in de want.

Verder  zijn onze handen zijn heel belangrijk voor het ervaren van kou. Aangezien deze vaak bloot zijn, zich relatief ver van onze lichaamskern bevinden en kleine aderen bevatten, zullen de handen dan ook snel afkoelen. Hiervoor kan je handschoenen of wanten aantrekken. Wanten werken weer net iets beter tegen de koude, omdat de vingers elkaar warm houden en de wind minder vat heeft op de vingers. Maar ja, een handschoen is net even wat praktischer dan een want.

Hoe voelt het de komende dagen?
Op korte termijn voelt het niet als -15 graden aan, maar warm is het geenszins. Vandaag overdag liggen de gevoelstemperaturen tussen -1 en +1 graden. Morgen ziet het weerbeeld er even wat vriendelijker uit, met wat zon en het blijft overdag droog. Morgenavond gaat het harder waaien en is in het binnenland windkracht 4-5 mogelijk en aan zee 6-7. De gevoelstemperatuur zal morgenavond tussen -2 en -8 uitkomen (bij ene luchttemperatuur van +2 graden). Zelf de actuele gevoelstemperaturen checken? Dat kan hier!


06-12-2021 om 12:00 door William Huizinga

Een moment geduld aub...
Een moment geduld aub...