Sinds eind augustus kwam er vaak een berichtje in het nieuws dat er ruimtepuin, oftewel een planetoïde (of asteroïde) dichtbij de Aarde langskwam of dat het zelfs de atmosfeer binnendrong. Dat was bijvoorbeeld deze week op woensdag en donderdag het geval. En dit weekend komen er nog twee langs!
We spreken vaak van ruimtepuin, maar wat precies is dat? Ruimtepuin gaat eigenlijk om afval in de ruimte dat door mensen is gemaakt, bijvoorbeeld satellieten die stuk zijn. Het woord ruimterots is misschien een betere beschrijving als het komt bij planetoïden, omdat deze uiteraard niet door mensen zijn gemaakt.
Wat precies zijn planetoïden?
Deze ruimterotsen zijn misschien beter bekend als asteroïden (vertaald uit het Engels), maar deze zijn één en hetzelfde: ruimterotsen. Meer officieel: planetoïden zijn stukken materie die net als planeten in een baan om de zon bewegen.
Planetoïden in ons zonnestelsel
Planetoïden komen op verschillende plaatsen in het zonnestelsel voor. Zo zijn er bijvoorbeeld de Trojanen die dezelfde omloopbaan als een planeet hebben. De meeste hiervan komen in de omloopbaan van Jupiter voor. Verder is er ook de planetoïdengordel waar de meeste planetoïden voorkomen. De planetoïdengordel ligt tussen de planeten Mars en Jupiter (zie afbeelding hieronder). Ook zijn er de planetoïden die de baan van de Aarde kruisen of zeer dicht naderen. Deze planetoïden heten de aardscheerders.
De planetoïden van dit weekend
Dit weekend komen er twee "aardscheerders" in de buurt van de Aarde. Dat is astronomisch gezien "in de buurt", want ze gaan nog steeds op een vrij grote afstand langs de Aarde: maar liefst zo'n 5,3 miljoen kilometer! Dat is ongeveer 13 keer de afstand naar de maan.
In de nacht van vrijdag op zaterdag scheert de eerste planetoïde (2010 CO1) om 5:42 langs de Aarde. De tweede ervan (2000 QW7) komt in de nacht van zaterdag op zondag kort voor 2 uur langs. Ze bewegen tegen hoge snelheid: de eerste tegen zo'n 83.200 km/uur en de tweede tegen 23.100 km/uur!
Waarom zijn deze twee planetoïden zo bijzonder?
Er komen vaak planetoïden langs de Aarde, maar de twee van dit weekend zijn wel bijzonder. Dat komt vanwege hun grootte. Met een maximale diameter van 260 meter bij de eerste en 650 meter bij de tweede zijn deze planetoïde erg groot. Ze zijn echter niet de grootste planetoïden. Dwergplaneten vormen ook deel van planetoïden en maken dus de grootste planetoïden in ons zonnestelsel uit.
Dwergplaneet Ceres (Bron: Justin Cowart via Wikipedia)
Zijn ze met het oog waarneembaar?
Planetoïden bestaan voornamelijk uit steen, ijzer en nikkel. Daardoor reflecteren ze veel minder zonlicht dan bijvoorbeeld de maan. Vervolgens (en vanwege hun grootte) zijn deze hemellichamen minder makkelijk met het blote oog te spotten. Alleen als ze de atmosfeer binnendringen, zouden ze vrij makkelijk te zien zijn. Dan worden ze namelijk "vallende sterren" die verbranden in de atmosfeer vanwege wrijving tussen de atmosfeer en het oppervlak van de planetoïden.
De twee planetoïden van dit weekend blijven zeker buiten de atmosfeer. Zou je toch een beetje willen "stargazing", kun je altijd naar het westen kijken tijdens en kort na de zonsondergang, want dan is de planeet Venus duidelijk te zien! Ook zorgt de volle maan voor veel (nacht-)licht dit weekend!
Foto: Rob van den Berg (Ermelo)
