Het is winter en dat betekent dat het regelmatig glad kan worden en dat kan komen door verschillende oorzaken. Vanmorgen vroeg klaarde het in het noorden flink op en dook de temperatuur onder het vriespunt waardoor het lokaal even glad werd. In dit geval door bevriezing van natte weggedeelten maar er zijn nog meer situaties waardoor gladheid kan optreden.
Soorten gladheid
In de herfst komt gladheid vooral voor door vallende bladeren in combinatie met nattigheid en modder. Zeker met de fiets kun je flink ten val kome door zo’n glad bladerdek. In de winter ontstaat gladheid door ijsvorming waarbij twee zaken van belang zijn namelijk vocht en de wegdektemperatuur. We onderscheiden drie verschillende vormen van winterse gladheid: gladheid door winterse neerslag, condensatiegladheid en door bevriezing van natte weggedeelten. Ook komt gladheid door aanvriezende mist wel eens voor.
Gladheid door winterse buien
In het winterseizoen komt het nogal eens tot winterse buien. Die gaan gepaard met hagel, natte sneeuw of sneeuw waardoor het in korte tijd even verraderlijk glad kan worden door een sneeuw of hagellaagje op het wegdek. IJzel is helemaal verraderlijk en zien we nogal eens tijdens een dooiaanval. De ondergrond is nog koud ofwel onder nul. De regen die valt bevriest dan zodra die in aanraking komt met voorwerpen of het wegdek waarvan de temperatuur onder nul ligt.
Winterse buien kunnen voor lokale gladheid zorgen (foto: Jolanda Bakker)
Gladheid door bevriezing
Als het wegdek droog is en het gaat vriezen is er geen gevaar voor gladheid maar als er net zoals vandaag winterse buien vallen, het wegdek (plaatselijk) nat blijft en het gaat dan vriezen dan ontstaat er ijs. Dit heet dan ook gladheid door bevriezing en kan komende nacht aan de orde zijn.
Door winterse buien blijft er water op het wegdek staan. Doordat het gaat vriezen kan er gladheid ontstaan de zgn. bevriezingsgladheid
Condensatiegladheid
Dit proces treedt op als vocht uit de lucht boven het wegdek neerslaat op de weg (zelfde proces als een beslagen bril). De temperatuur waarbij zich druppeltjes vormen wordt ook wel de dauwpuntstemperatuur genoemd. Als het wegdek kouder wordt dan de dauwpuntstemperatuur condenseert waterdamp uit de lucht boven het wegdek en slaat neer op de weg. Ligt de wegdektemperatuur onder het vriespunt dan kan het glad worden door condensatie en spreken we van condensatiegladheid. Hoe vochtiger de lucht hoe hoger de dauwpuntstempertuur en hoe eerder deze vorm van gladheid optreedt. Bij droge vrieskou en dus lage dauwpuntstemperaturen ontstaat geen gladheid.
Strooien
Om gladde wegen te voorkomen wordt gestrooid. Door zout te strooien wordt het vriespunt van water verlaagd. Het zout mengt dan met het aanwezige water, sneeuw, hagel, ijs op de weg en vormt pekel. Het vriespunt van pekel ligt veel lager dan van gewoon water en bevriest minder snel maar komt de temperatuur onder de -12 dan is dit ook niet meer effectief en tegen ijzel is het helemaal lastig strooien.
De strooiwagens hebben het in dit seizoen druk met het bestrijden van de gladheid (foto: Agnes Advocaat)
Kans op gladheid
Voorlopig wordt het geen -12 maar het gaat komende nachten wel vriezen. Ook ontstaat er mist. Verder vallen er vandaag nog winterse buien waardoor het wegdek ook nat blijft en het dus plaatselijk glad kan worden komende nacht door bevriezing van natte weggedeelten. Ook komend weekend en een groot deel van volgende week blijft het winters weer met 's nachts lichte en later mogelijk ook matige vorst. De kans op winterse neerslag is niet zo groot en daarmee neemt ook de kans op gladheid af en dat is fijn want het geeft altijd ongemakken in het verkeer.
Vannacht kans op gladheid door bevriezing van natte weggedeelten of rijp
