We hebben het overal al gehoord: 2018 is het droogste jaar sinds de metingen zijn begonnen. Maar gisteren en vorige week viel er toch wat regen. Was dat genoeg om de droogte te laten verdwijnen?
Om de droogte van jaar tot jaar te vergelijken, wordt er gekeken naar de hoeveelheid neerslag en verdamping. Daarmee kunnen het neerslagtekort en het doorlopend potentieel neerslagoverschot worden bepaald.
Neerslagtekort
Planten hebben water nodig om te groeien. Daarvoor moet het regenen. Als er te weinig regent valt, wordt de grond te droog en kunnen de planten niet genoeg water optrekken uit de grond. Vervolgens groeien de planten minder snel. Het is belangrijk om te weten wat het neerslagtekort is om te bepalen of er beregend moet worden. Het neerslagtekort is het verschil tussen de hoeveelheid neerslag en de verdamping van water tijdens het groeiseizoen. Dat is vanaf 1 april tot en met 30 september.
Foto: Marij Bouwers (Heerlen)
Dagelijks meet het KNMI de hoeveelheid neerslag en de verdamping op 13 stations verspreid over het land. Om het goed onderling te vergelijken, wordt de verdamping altijd gemeten boven een grasveld. Dit noemen ze het referentiegewasverdamping. Met de verdamping- en neerslaggegevens maakt het KNMI een kaartje met het neerslagtekort en -overschot in het hele land. Dat noemen ze het doorlopend potentieel neerslagoverschot. Een negatief getal op het doorlopend potentieel neerslagoverschot betekent te weinig neerslag (dus tekort) en een positief getal duidt aan dat er meer regen (dus overschot) is gevallen dan de planten gebruiken.
Een neerslagtekort betekent niet per se dat het te weinig regent. Een combinatie van veel zonuren en hoge temperaturen kan ook tot een neerslagtekort leiden. Dat komt door dat de verdamping hoger is tijdens zonnige, warme dagen dan op bewolkte, koelere dagen.
Overal in het land is het bruin en geel i.p.v. groen! Foto: Mariet Joosten (Swalmen)
Het jaar tot nu
Het droogste jaar tussen 1901 en 2017 was 1976. Toen was het hoogste neerslagtekort tussen 1 april en 30 september 1976 maar liefst 344,5 mm! Dit jaar hebben we enkele keren dit record al gebroken, want sinds 1 april 2018 viel er weinig neerslag in Nederland. In de overgang van juli naar augustus zat 2018 ruim boven het recordjaar van 1976. Maar tussen toen en nu vielen er enkele buien. Daardoor kwam op 13 augustus 2018 aan het einde van de middag het neerslagtekort op 294 mm te staan, gelijk met 1976.
Neerslagtekort tot en met 17:27 uur op 13 augustus 2018. Een stijgende lijn duidt een verhoging in het neerslagtekort aan en een daling een verlaging ervan.
Het lijkt of de komende dagen het neerslagtekort even onder het recordjaar van 1976 gaat dalen (volg de zwarte stippellijn op de grafiek hierboven). Dat ligt natuurlijk aan de hoeveelheid zonuren, de temperaturen en de hoeveelheid neerslag.
Het doorlopend potentieel neerslagoverschot van dit jaar ziet er ook heel negatief uit (letterlijk!). Een groot deel van het land heeft een tekort aan neerslag van meer dan 270 mm (donker rood in de kaart hieronder). Het noordoosten heeft het kleinste neerslagtekort, maar zelfs daar is tenminste 150 mm regen nodig om weer gelijk te breken. Dat is hetzelfde als 150 liter water per vierkante meter!
Het doorlopend potentieel neerslagoverschot van 1 april 2018 tot en met 13 augustus 2018 om 17:26 uur. Een negatief getal duidt een neerslagtekort aan en een positief getal een overschot.
Buien maar een druppel in de emmer
Gisterenavond vielen verspreid over het land fikse buien met veel neerslag in korte tijd. Op sommige plaatsen zelfs meer dan 60 mm! Het kan dus zijn dat het neerslagtekort onder het recordjaar 1976 zit. Het feit blijft dat het nog erg droog is. Er moet veel regen vallen voordat de droogte helemaal verdwenen is.
Foto: Ab Donker (Buurmalsen)
Neerslagverwachting de komende dagen
De komende dagen is het typisch Nederlands zomerweer: wisselend bewolkt met soms een bui en maxima rond of net boven de normale 22 graden. Op donderdagavond en vrijdagnacht vallen er (onweers)buien. De rest van de tijd blijft het overwegend droog. Zelfs volgende week lijkt er weinig regen te vallen, maar dat is nog te ver vooruit om zeker over de verwachtingen te zijn.
