Nu we weer wat vaker blauwe luchten zien en de zon soms uitbundig schijnt, moeten we wel rekening houden met de zonkracht. Deze loopt de komende tijd namelijk op richting een zonkracht 5. Afhankelijk van je huidtype ligt verbranding mogelijk dus op de loer!
Zonkracht
Zonkracht verwijst naar de hoeveelheid ultraviolette (UV) straling die de aarde bereikt. Deze straling wordt gemeten op een schaal genaamd de UV-index. De UV-index is een maatstaf voor de intensiteit van de UV-straling van de zon op een bepaalde plaats en tijd. Het varieert afhankelijk van factoren zoals de stand van de zon, de hoogte boven de zeespiegel en de bewolkingsgraad.
Hoe hoger de zonkracht is, hoe groter de gevolgen zijn voor onze gezondheid. Er is dus een verschil in zonkracht door het jaar heen. In de zomer staat de zon dichterbij en straalt bijna loodrecht op ons deel van de aarde. In de winter staat de zon verder weg en beschijnt Nederland nog wel maar de zonnestalen zijn minder intensief zoals je op onderstaande plaatjes kunt zien.
De maximale zonkracht in Nederland is ongeveer 8. Deze maximale waarde heeft te maken met de stand van de zon. Hoe kleiner de afstand tussen jou en de zon is, hoe hoger de maximale zonkracht kan zijn. Rondom de evenaar kan dit oplopen tot een waarde van 15.
Niet alleen de gebieden rondom de evenaar hebben te maken met een hoge UV-index. Ook als je in de bergen bent, neemt de zonkracht toe. De afstand tussen jou en de zon is dan weer kleiner en dus neemt de zonkracht toe. Ook hoog in de bergen kan de zonkracht hierdoor tot ruim boven de 10 uit komen.
Soorten UV-straling
Een deel van de zonnestraling bestaat uit UV-straling, en dat kan schadelijk zijn voor ons. We maken onderscheid tussen 3 verschillende soorten UV-straling:
UVA straling is de straling die door het hele jaar heen het meest aanwezig is. Dit type straling dringt diep in de huid door en straalt ook dwars door wolken of glas heen. We voelen dat niet, maar hoge doseringen kunnen wel effect hebben op je gezondheid.
UVB straling is het type waar we bruin van worden. Deze straling gaat niet door glas e.d. heen en dringt ook minder diep in je huid door. Vooral in de zomer zorgt dit type straling voor problemen omdat er dan hoge doses van op aarde neerkomen. Hoe oppervlakkig deze straling ook op je huid komt, bij teveel verbrand je en is de kans op huidkanker aanwezig.
Dan hebben we nog UVC straling. Deze soort is niet erg belangrijk voor ons dagelijks leven. De ozonlaag houdt namelijk alle UVC straling tegen. Dat is overigens maar goed ook, want dit type straling is wel het gevaarlijkst mocht het met je huid in aanraking komen.
Huidtypes
Huidtypes variëren van persoon tot persoon en worden vaak geclassificeerd op basis van hun reactie op blootstelling aan de zon. De Fitzpatrick-schaal is een veelgebruikte classificatiemethode die huidtypes rangschikt van type 1 (zeer lichtgevoelig) tot type 6 (zeer donker). Elke huidtype reageert anders op zonkracht en heeft verschillende niveaus van gevoeligheid voor UV-straling.
Blootstelling aan zonlicht is essentieel voor de productie van vitamine D in ons lichaam, maar overmatige blootstelling kan leiden tot zonnebrand, vroegtijdige veroudering van de huid en een verhoogd risico op huidkanker. Mensen met een lichter huidtype (type 1-3) hebben over het algemeen een hoger risico op zonnebrand en huidkanker, terwijl mensen met een donkerder huidtype (type 4-6) over het algemeen een hogere natuurlijke bescherming hebben tegen de zon.
Foto: Ab Donker, Buurmalsen
Beschermen doe je zo
Hoe snel je verbrand en hoeveel bescherming je nodig hebt is dus afhankelijk van he huidtype en de mate van UV straling. Hoe lichter je huid en hoe sterker de UV straling, hoe meer je je dus moet beschermen. Er zijn verschillende manieren om jezelf te beschermen tegen UV-straling. Hieronder staan enkele tips:
- Blijf uit de zon tussen 12.00 uur en 15.00 uur wanneer de zon het sterkst is.
- Draag beschermende kleding zoals een hoed of pet en een shirt met lange mouwen.
- Draag een zonnebril die 100% van de UV-straling tegenhoudt.
- Smeer je regelmatig in met zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.
- Zonnebrandcrème werkt door het blokkeren van de UV-straling van de zon.
Check hier de UV-Radar
Vandaag hebben we te maken met een zonkracht vier en morgen zelfs een vijf. Bij een zonkracht vijf kan je afhankelijk van je huidtype al na 15 minuten verbranden indien je de huid niet beschermt!
